عجارده

(یا: عجردیه)

از خوارج.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب؛ عَجْرَدی را به فتح عین، سکون جیم و فتح راء ضبط کرده است.

ایشان منسوب به عبدالکریم بن عجرد می باشند.

عبدالکریم بن عجـرد خـود از عَطَویه بود. عطویه منسوب به عطیه بن اسود بوده اند که در امـوری بر نافع بن ازرق انکار کـرده و اعتـراض نمـود و بـه طرف سجستان رفت.

ابوالحسن اشعری، عجارده را پانزده فرقه برمی شمارد لکن با توجه به این که یکی از این فرق پانزده گانه، ثعالبه می باشند که خود به فرق متعددی تقسیم می شود، باید گفت ذکر عدد پانزده در شمارش فرقه های عجارده، خالی از اشتباه نیست.

عجارده بر این باور بوده اند که از اطفال قبل از بلوغ، تبری می کنیم و پس از بلوغ آن ها را به اسلام دعوت می کنیم آن ها با ازارقه در این که می گفتند اموال جزء غنائم نمی شود مگر این که صاحبش کشته شود اختلاف داشته اند.

عجارده هم چنین معتقد بودند اطفال مشرکین همراه با پدرانشان در آتش دوزخ قرار می گیرند، ایشان نسبت به قعده (کسانی که می نشینند و قیام نمی کنند)، تولی داشته و هجـرت و خـروج را واجب نـدانسته و تنهـا بـرای آن فضیلت برمی شمـردند. آنان هـم چنین حکم بـه کفر مرتکب کبیـره می داده اند. از آن ها حکایت می شـود که سـوره یـوسف را از قرآن نمی دانند چرا کـه معتقد بـوده اند این سـوره قصه ای است عشقـی و نمی شود از قرآن باشد.

تبصرة العوام عجارده را بیست فرقه می داند.

اشعری در مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، عجارده را به پانزده فرقه تقسیم می کند که عبارتند از: میمونیه، خلفیه، حمزیه، شُعَیبیه، خازِمیه، معلومیه، مجهلویه، صَلْتیه، ثعالبه، اخنسیه، معبدیه، شیبانیه، رُشَیدیه، مکرمیه و یک فرقه که برای ایشان نامی ذکر نمی کند. مرتضی رازی نیز در تبصرة العوام می گوید: «عجارده بیست فرقه باشند». ولی تنها از: [میمونیه، حمزیه، صَلْتیه، شبیبیه، مکرمیه و یزیدیه نام می برد. محمد شهرستانی عجارده را به: صَلْتِیه، میمونه، حمزیه، خلفیه، اطرافیه، شُعَیبیه و حازمیه تقسیم می کند.