منصوریه (از غلاة شیعه همان کسفیه)

از غلاة شیعه.

همان کسفیه.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب، مَنْصُوریه را به فتح میم، سکون نون و ضم صاد ضبط می کند.

ایشان پیروان ابومنصور عجلی می باشند.

ابن حزم می نویسد: «مغیریه و منصوریه هر که را بتوانند خفه می کنند و اموال اهل ارض را حلال می شمارند چرا که جهاد را واجب می دانند».

ابن قتیبه در المعارف وجه تسمیه ابی منصور به «کسف» را چنین برمی شمارد که وی به پیروانش می گفته آیه شریفه و إن یروا کسفاً من السماء ساقطادرباره او نازل شده است.

دانشنامه ایران درباره این فرقه می نویسد: «ابومنصور عجلی (ejli) از غالیان مشهور شیعی در اوایل سده دوم هجری قمری که پیروانش به منصوریه شهرت داشتند و چنانکه از زندگی و تعالیم وی پیداست، اهدافی سیاسی در سر داشته است و بدین سبب، به دست عمال حکومت اموی کشته شد. ابومنصور ادعا می کرد که امام باقر (علیه السلام) امر خود را به وی تفویض کرده، و او را وصی خویش خوانده است و بر این باور بود که حضرت علی علیه السلام نبی رسول است و نیز امامان حسن، حسین، علی بن حسین و امام باقر (علیهم السلام) و خود وی پس از آنان به نبوت و رسالت رسیده اند. او خود را همچون ابراهیم (علیه السلام) خلیل ­الله می دانست و به همین سبب بر این گمان بود که جبرئیل بر وی نازل می شود.

ابومنصور معتقد بود که خداوند پیامبر را جهت تنزیل، و او را جهت تأویل مبعوث کرده است. او مدعی بود که پس از وی رسالت در شش تن از اولادش ادامه خواهد داشت که آخرین آنها مهدی قائم است.

ابومنصور بر مخالفانش سخت می­ گرفت و منصوریه بر این باور بودند که اگر کسی از آنان چهل نفر از مخالفان را بکشد، بهشتی است. به گزارش منابع، اول کسی که از میان غالیان شیعی به خنق (خفه کردن) مخالفان فتوا داد، وی بود. او اصحابش را به کشتن غافلگیرانه مخالفان فرا می­ خواند. گفته شده است که منصوریه تا زمان ظهور قائم منتظر، حمـل سلاح را جایـز نمی دانستند و از ایـن رو مخالفان را بـه خنق و یا به وسیلـه سنگ می کشتند.

درباره آداب و رسوم منصوریه این مطلب نیز گفتنی است که آنان آنگاه که می خواستند سوگندی به زبان آورند، چنین می گفتند: «الا و الکلمة». این نکته و برخی خصوصیات فکری ابومنصور نشان از تأثیر پذیرفتن وی از مسیحیت دارد.

پس از مرگ منصور، پیروانش بر دو گروه تقسیم شدند: گروهی که به محمدیه شهرت داشتند، معتقد بودند که امام باقر (علیه السلام) به ابومنصور وصیت کرده، و گروه دیگر بر این باور بودند که ابومنصور به پسرش حسین وصیت کرده است؛ اینان به حسینیه شهرت داشتند. با توجه به تعالیم مشخص ابومنصور، ظاهراً گروه دوم به آراء ابومنصور نزدیک­تر بوده ­اند. »

عارف تامر منصوریه را از زمره حسنیه برشمرده است.

رک: حسینیه.