محمد جواد مشکور

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

محمدجواد مشکور در اواخر اسفند سال ۱۲۹۷ خورشیدی در محله باغ خانه شهر تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی و دبیرستانی خود را در مدرسه‌های ثروت و دارالفنون گذراند. سپس وارد دانشسرای عالی و دانشکده معقول و منقول شد و در سال ۱۳۱۸ موفق به اخذ درجهٔ لیسانس در ادبیات فارسی و ادبیات عرب شد. مدتی به تدریس در دبیرستان‌ها پرداخت و چند سالی به خدمت در وزارت دارایی مشغول شد. محمدجواد مشکور چندی نیز نزد دایی‌های خود شریعت سنگلجی و محمدمهدی سنگلجی به تحصیل علم پرداخت. همچنین به تحصیل و تحقیق در زبان‌های باستانی پرداخت وی از سال ۱۳۲۷ تا سال ۱۳۳۸ به تدریس تاریخ ایران قدیم و زبان پهلوی در دانشگاه تبریز مشغول بود. در سال ۱۳۳۲ به پاریس عزیمت کرد و در سال ۱۳۳۶ به اخذ درجهٔ دکتری در تاریخ اسلام نایل آمد. مدت شش سال سردبیر مجلهٔ عربی‌زبان الاخاء در تهران بود. در سال ۱۳۴۴ به خدمت تمام‌وقت دانشسرای عالی درآمد و در کنار آن در دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی و دانشکدهٔ الهیات دانشگاه تهران نیز به تدریس مشغول بود. در سال ۱۳۵۳ به عنوان رایزن فرهنگی ایران عازم سوریه شد و در ضمن به تدریس تاریخ فرق اسلامی به خصوص فرقه‌های شیعه در دانشگاه دمشق پرداخت. دکتر مشکور در مهر سال ۱۳۵۸ پس از قریب چهل سال خدمت دانشگاهی بازنشسته شد ولی همچنان به کار تدریس و تحقیق مشغول بود. دکتر محمدجواد مشکور در ۲۵ فروردین ۱۳۷۴ بر اثر سکته‌ مغزی در تهران درگذشت.

آثار

   تاریخ اوستا و ادبیات دینی پهلوی، ۱۳۲۵
   تاریخ ایران باستان به روایت ابن عبری، یوسف بنیان (ترجمه)، ۱۳۲۶
   تاریخ مذاهب اسلام یا ترجمه الفرق بین الفرق، ابومنصور عبدالقاهر بغدادی (ترجمه)
   النکت الاعتقادیة (شیخ مفید محمد بن محمد النعمان (ترجمه)، ۱۳۳۳
   تاریخ اورارتو، سنگ نبشته‌های اورارتی در آذربایجان، ۱۳۴۵
   تاریخ اجتماعی ایران در عهد باستان، ۱۳۴۷
   تاریخ تبریز تا پایان قرن نهم هجری، ۱۳۵۲
   نظری به تاریخ آذربایجان و آثار باستانی و جمعیت‌شناسی آن، ۱۳۴۹
   ترجمه تاریخ طبری (قسمت مربوط به ایران) ابوعلی محمد بن محمد بلعمی، ۱۳۳۷
   دستورنامه در صرف و نحو زبان فارسی، ۱۳۳۸
   ایران در عهد باستان، ۱۳۴۳
   منطق‌الطیر عطار (تصحیح)، ۱۳۵۰
   اخبار سلاجقهٔ روم، ۱۳۵۰
   سیر اندیشه‌های دینی در ایران، ۱۳۵۵
   تاریخ شیعه و فرقه‌های اسلام تا قرن چهارم هجری، ۱۳۵۷
   فرهنگ تطبیقی عربی با زبان‌های سامی و ایرانی، ۱۳۵۷
   جغرافیای تاریخی ایران قدیم، ۱۳۷۱
   «فرهنگ فرق اسلامی»، انتشارات آستان قدس رضوی
   تاریخ ادیان