عبدالله بن مسلم بن قُتَیبه

ابومحمد عبدالله بن مسلم بن قُتَیبه دینوری، از دانشمندان بزرگ قرن سوم هجری قمری است. وی گویا در سال 213 هجری قمری به دنیا آمده است. داستان زندگی وی چندان به صورت منقّح و روشن مورد اشاره قرار نگرفته است. برخی وی را عرب و برخی ایرانی و از اهالی مرو دانسته اند. او گاهی با صفت مروزی نیز شناخته شده است. وی در کوفه نشو و نما یافته و بعد به بصره مرکز علمی جهان اسلام در آن سال ها ـ کوچ کرده و ظاهراً شاگرد جاحظ بوده است. ابن قتیبه مدتی نیز در نیشابور، شاگرد ابن راهویه بوده است. وی مورد توجه خاقانی وزیر متوکل عباسی قرار می گیرد و ظاهراً توسط او به عنوان قاضی دینور انتخاب می گردد و همین امر باعث شهرت وی به دینوری شده است. ابن قتیبه، اکثر آثار خود را که در حدیث، نحو، شعر و ادب بوده در همین شهر به رشته تحریر درآورده است. وی به شدت به مقابله کلامی با جَهمیه و معتزله برخاسته تا جایی که برخی همین را عامل انتخاب او به قضاوت دینور علی رغم آن که تنها 27 سال داشت ـ دانسته اند. گویا وی در سال 255 یا 266 هجری قمری به بغداد بازگشته است. ابن قتیبه احتمالاً در سال 276 هجری قمری وفات یافته است. از عوامل شهرت وی دفاع سخت از عرب در مقابل عجم و ترجیح عرب بر غیر عرب می باشد.

دائرة المعارف الاسلامیة نام وی را به اشتباه ابوعبدالله محمد بن مسلم ضبط کرده است.