جارودیه

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

از فرق معروف زیدیه.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب ؛ جَارُودی را به فتح جیم و ضم راء ضبط کرده است. [۱]

ایشان پیروان ابوالجارود زیاد بن المنذر می باشند. [۲]

ابن جارود مقاله معروفی دارد که تفاوت عقیده او با سلیمانیه و بتریه ـ از دیگر فرقه های زیدیه ـ را معلوم می سازد.

اکنون زیدیه یمن در بحث کلامی، تابع او می باشند. [۳] شایان ذکر است گاهی جارودیه را در مقام تنقیص، سرحوبیه می نامند. [۴]

محمد ملطی شافعی ایشان را بین غالیه و تناسخیه معرفی می کند. [۵] دانشنامه جهان اسلام عقیده جارودیه درباره مهدویت را چنین برمی شمرد: «ابوعیسی وراق در ادامه گزارش خود، دیدگاه های جارودیه را درباره مهدویت به سه دسته تقسیم کرده است: کسانی که به مهدویت و رجعت محمد بن عبدالله نفس زکیه (م: 145ق) اعتقاد داشته اند؛ معتقدان به مهدویت محمد بن قاسم طالقانی (م: 219ق)؛ و کسانی که یحیی بن عمر را قائم می دانستند و منتظر رجعت وی بودند. » [۶]

دائرة المعارف تشیع درباره عقاید ابی الجارود می نویسد: وی معتقد بود که پیامبر صلی الله علیه و آله درباره علی علیه السلام به وصف، نص و تصریح کرده است ولی نام نبرده است و امت در شناخت علی (علیه السلام) به عنوان امامی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) توصیف کرده بود کوتاهی کردند، گرچه اوصاف را شناختند و از این جهت گمراه شدند و با ابوبکر و عمر بیعت کردند و لذا کافر شدند. این عقیده ابوالجارود مخالف با نظریه زید بود و زید را به امامت قبول نداشت، آنان علی (علیه السلام) را برتر از همه مردم پس از پیامبر (صلی الله علیه و آله) می دانستند. جارودیه را جزء فرقه اقویاء زیدیه نام برده اند. فرقه های دیگر زیدیه مانند سلیمانیه و بَتریه این فرقه را تکفیر کرده اند. [۷]

پانویس

  1. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص250
  2. اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص61 / بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص66 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص185 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص27 / تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم، سیدعلی جرجانی، ص59 / الحور العین، نشوان حمیری، ص155 / خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص253 / سیاحت نامه، زین العابدین شیروانی، ص622 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص51 و 345 / فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص21 / الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، ابن حزم، ج3، ص112 / مروج الذهب و معادن الجوهر، علی بن حسین مسعودی، ج4، ص45 / مفاتیح العلوم، محمد بن احمد خوارزمی، ص49 / مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص140 / المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص18 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص140 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص352 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص90 / المهدیة فی الاسلام، سعد محمد حسن، ص112 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص276
  3. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص249
  4. مقباس الهدایة فی علم الدرایة، عبدالله مامقانی، ج3، ص85
  5. التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، محمد ملطی شافعی، ص23
  6. دانشنامه جهان اسلام، ج9، ص240
  7. دائرة المعارف تشیع، ج4، ص280