مبارکیه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
 
سطر ۹: سطر ۹:
 
[[شیخ مفید]] مبارکیه را سلف [[قرامطه]] و قرامطه را خلف مبارکیه به شمار آورده است. <ref> [[الفصول المختارة]]، [[شیخ مفید]]، ص305</ref>  
 
[[شیخ مفید]] مبارکیه را سلف [[قرامطه]] و قرامطه را خلف مبارکیه به شمار آورده است. <ref> [[الفصول المختارة]]، [[شیخ مفید]]، ص305</ref>  
  
[[خواجه نظام الملک]] در [[سیاست نامه]] در تشریح اسامی [[باطنیه (لقب اسماعیلیه و قرامطه)|باطنیه]] می نویسد: «و باطنیان را بدان وقت، اسم و لقبی بوده است و به هر شهری ایشان را به نامی دیگر خوانده اند. به [[حلب]] و [[مصر]]، اسماعیلی خوانند؛ و به [[بغداد]] و [[ماوراءالنهر]] و [[غزنین]]، [[قرمطی]] خوانند؛ و به [[کوفه]]، مبارکی؛ و به [[بصره]]، [[روندی]] و [[برقعی]]؛ و به [[ری]]، [[خَلَفی]] و باطنی؛ و به [[گرگان]]، [[محمّره]] ؛ و به [[شام]]، [[مبیضه]] ؛ و به مغرب، [[سعیدی]] ؛ و به [[لحسا]] و [[بحرین]]، [[جنابی]]؛ و به [[اصفهان]]، باطنی؛ و ایشان خویشتن را [[تعلیمی]] خوانند. و غرض ایشان همه آن است که چگونه مسلمانی براندازند و دشمن اهل بیت [[رسول علیه السلام]] باشند و خلق را گمراه کنند لعنهم الله. » <ref> [[سیاست نامه]]، [[خواجه نظام الملک]]، ص251</ref>
+
[[خواجه نظام الملک]] در [[سیاست نامه]] در تشریح اسامی [[باطنیه (لقب اسماعیلیه و قرامطه)|باطنیه]] می نویسد: «و باطنیان را بدان وقت، اسم و لقبی بوده است و به هر شهری ایشان را به نامی دیگر خوانده اند. به [[حلب]] و [[مصر]]، اسماعیلی خوانند؛ و به [[بغداد]] و [[ماوراءالنهر]] و [[غزنین]]، [[قرمطی]] خوانند؛ و به [[کوفه]]، مبارکی؛ و به [[بصره]]، [[روندی]] و [[برقعی]]؛ و به [[ری]]، [[خَلَفی]] و باطنی؛ و به [[گرگان]]، [[محمّره]] ؛ و به [[شام]]، [[مبیّضه]] ؛ و به مغرب، [[سعیدی]] ؛ و به [[لحسا]] و [[بحرین]]، [[جنابی]]؛ و به [[اصفهان]]، باطنی؛ و ایشان خویشتن را [[تعلیمی]] خوانند. و غرض ایشان همه آن است که چگونه مسلمانی براندازند و دشمن اهل بیت [[رسول علیه السلام]] باشند و خلق را گمراه کنند لعنهم الله. » <ref> [[سیاست نامه]]، [[خواجه نظام الملک]]، ص251</ref>
  
 
[[فرهاد دفتری]] می نویسد: «ملل و نحل نویسان امامی این فرقه را به مبارک ـ غلام آزاد شده اسماعیل ـ نسبت داده اند اما [[ایوانف]] نشان داده است که به احتمال قوی مبارک لقب خود اسماعیل بوده است. » <ref> [[تاریخ و عقاید اسماعیلیه]]، [[فرهاد دفتری]]، ص115</ref>
 
[[فرهاد دفتری]] می نویسد: «ملل و نحل نویسان امامی این فرقه را به مبارک ـ غلام آزاد شده اسماعیل ـ نسبت داده اند اما [[ایوانف]] نشان داده است که به احتمال قوی مبارک لقب خود اسماعیل بوده است. » <ref> [[تاریخ و عقاید اسماعیلیه]]، [[فرهاد دفتری]]، ص115</ref>

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۰۷

از اسماعیلیه.

ایشان بر این باور بوده اند که پس از امام صادق علیه السلام امامت متعلق به محمد بن اسماعیل بن صادق است. چرا که امامت متعلق به اسماعیل بود و چون او در زمان حیات پدرش وفات یافته، امامت در اعقاب او باقی مانده است. ایشان معتقدند پس از حسن و حسین (علیهماالسلام) امامت در برادر نخواهد بود، چنان که با وجود امام علی بن الحسین (علیهماالسلام) حقی برای محمد بن حنفیه ثابت نبود و لذاست که ایشان محمد بن اسماعیل را امام دانسته و برادران اسماعیل را دارای امامت نمی دانستند.

علت نام گذاری ایشان به مبارکیه انتساب آنان به مبارک غلام اسماعیل می باشد. [۱]

عقـاید این فرقـه زمینـه ای شد تا خطّابیه قائـل به امامت محمد بن اسماعیل شوند.

شیخ مفید مبارکیه را سلف قرامطه و قرامطه را خلف مبارکیه به شمار آورده است. [۲]

خواجه نظام الملک در سیاست نامه در تشریح اسامی باطنیه می نویسد: «و باطنیان را بدان وقت، اسم و لقبی بوده است و به هر شهری ایشان را به نامی دیگر خوانده اند. به حلب و مصر، اسماعیلی خوانند؛ و به بغداد و ماوراءالنهر و غزنین، قرمطی خوانند؛ و به کوفه، مبارکی؛ و به بصره، روندی و برقعی؛ و به ری، خَلَفی و باطنی؛ و به گرگان، محمّره ؛ و به شام، مبیّضه ؛ و به مغرب، سعیدی ؛ و به لحسا و بحرین، جنابی؛ و به اصفهان، باطنی؛ و ایشان خویشتن را تعلیمی خوانند. و غرض ایشان همه آن است که چگونه مسلمانی براندازند و دشمن اهل بیت رسول علیه السلام باشند و خلق را گمراه کنند لعنهم الله. » [۳]

فرهاد دفتری می نویسد: «ملل و نحل نویسان امامی این فرقه را به مبارک ـ غلام آزاد شده اسماعیل ـ نسبت داده اند اما ایوانف نشان داده است که به احتمال قوی مبارک لقب خود اسماعیل بوده است. » [۴]

رک: قرامطه.

پانویس

  1. اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص66 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص39 / الحور العین، نشوان حمیری، ص162 / خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص262 / سیاست نامه، خواجه نظام الملک، ص251 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص83 / فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص69 / قواعد عقاید آل محمد فی الرد علی الباطنیة، محمد بن حسن دیلمی، ص34 / مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص101 / المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص83 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص149 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص95 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص315 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص277
  2. الفصول المختارة، شیخ مفید، ص305
  3. سیاست نامه، خواجه نظام الملک، ص251
  4. تاریخ و عقاید اسماعیلیه، فرهاد دفتری، ص115