بکریه (از خوارج پیروان بکر بن اخت): تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
 
پیـروان [[بکر بن اخت عبدالواحد بن زید]]. <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص109 / [[المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل]]، [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، ص111</ref>
 
 
 
[[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]] بَکری را به فتح باء و سکون کاف ضبط کرده است. <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج1، ص170</ref>
 
[[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]] بَکری را به فتح باء و سکون کاف ضبط کرده است. <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج1، ص170</ref>
 
+
پیـروان [[بکر بن اخت عبدالواحد بن زید]]. <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص109 / [[المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل]]، [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، ص111</ref>
 
[[مرتضی رازی]] در [[تبصرة العوام]]، او را از [[خوارج]] برشمرده است؛ <ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص57</ref> در حالی که برخی ایشان را از [[مجبّره]] به شمار آورده اند <ref> [[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، [[فخر رازی]]، ص92</ref> چنان که [[احمد بن علی مقریزی]] می گوید: «مجبّره سه فرقه اند: [[جَهمیه]] و بکریه و [[ضراریه]] » <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص349</ref> و سپس آراء بکریه را نقل می کند. [[ابوالحسن اشعری]] نیز در [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]] فصلی برای ذکر آراء بکریه منعقد کرده است <ref> [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]]، [[ابوالحسن اشعری]]، ج1، ص342</ref> که از آن، دلیل انتساب ایشان به [[خوارج]]، معلوم می شود. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص222</ref>
 
[[مرتضی رازی]] در [[تبصرة العوام]]، او را از [[خوارج]] برشمرده است؛ <ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص57</ref> در حالی که برخی ایشان را از [[مجبّره]] به شمار آورده اند <ref> [[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، [[فخر رازی]]، ص92</ref> چنان که [[احمد بن علی مقریزی]] می گوید: «مجبّره سه فرقه اند: [[جَهمیه]] و بکریه و [[ضراریه]] » <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص349</ref> و سپس آراء بکریه را نقل می کند. [[ابوالحسن اشعری]] نیز در [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]] فصلی برای ذکر آراء بکریه منعقد کرده است <ref> [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]]، [[ابوالحسن اشعری]]، ج1، ص342</ref> که از آن، دلیل انتساب ایشان به [[خوارج]]، معلوم می شود. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص222</ref>
  

نسخهٔ ‏۲۸ ژوئن ۲۰۱۸، ساعت ۰۵:۱۸

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب بَکری را به فتح باء و سکون کاف ضبط کرده است. [۱] پیـروان بکر بن اخت عبدالواحد بن زید. [۲] مرتضی رازی در تبصرة العوام، او را از خوارج برشمرده است؛ [۳] در حالی که برخی ایشان را از مجبّره به شمار آورده اند [۴] چنان که احمد بن علی مقریزی می گوید: «مجبّره سه فرقه اند: جَهمیه و بکریه و ضراریه » [۵] و سپس آراء بکریه را نقل می کند. ابوالحسن اشعری نیز در مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین فصلی برای ذکر آراء بکریه منعقد کرده است [۶] که از آن، دلیل انتساب ایشان به خوارج، معلوم می شود. [۷]

آیت الله سید مهدی روحانی، در دست نوشته های خویش از مرتضی رازی صاحب تبصرة العوام نقل می کند که بکر بن اخت عبدالواحد بن زید از خوارج می باشد در حالی که در تبصرة العوام، چنین نسبتی وجود ندارد. [۸]

احمد بن علی مقریزی مجبّره را ابتدا به سه فرقه جَهمیه (پیروان جهم بن صفوان )، بکریه (پیروان بکر بن اخت زید ) و ضراریه (پیروان ضرار بن عمرو ) تقسیم می کند و سپس در تشریح اندیشه ضرار بن عمرو از نجاریه یاد کرده و در ادامه بطّیخیه، صباحیه، فکریه و خوفیه را از جمله مجبّره برشمرده است. [۹]

از زمره عقاید این گروه، به نکاتی اشاره شده است که از آن جمله است: یکم. مرتکب گناه کبیره منافق است؛ دوم. امیرالمؤمنین و طلحه و زبیر کافر هستند. چرا که با یکدیگر جنگیده اند. اما خداوند به واسطه آن که ایشان در جنگ بدر حاضر بوده اند، ایشان را بخشیده است؛ سوم. خداوند قابل رؤیت است (همانند اشاعره ) ؛ چهارم. انسان فقط روح است نه مجموعه ای از روح و جسد؛ پنجم. آدمی قبل از عمل توانایی بر فعل دارد (همانند معتزله ) ؛ از زمره مهم ترین ناقدین این گروه قاضی عبدالجبار بن احمد معتزلی در « المغنی فی ابواب التوحید و العدل » است. [۱۰]

پانویس

  1. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص170
  2. التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص109 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص111
  3. تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص57
  4. اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص92
  5. المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص349
  6. مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص342
  7. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص222
  8. تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص57
  9. المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص349
  10. دانشنامه جهان اسلام، ج3، ص671 / المغنی فی ابواب التوحید و العدل، قاضی عبدالجبار معتزلی، ج11، صفحات 339 تا 344، چاپ مصر / مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص342