یونسیه (از مرجئه)

از مرجئه.

ایشان پیروان یونس بن عون نمیری می باشند.

محمد شهرستانی، احمد بن علی مقریزی، شهفور اسفراینی و عبدالقاهر بغدادی این نام را مورد اشاره قرار داده اند ولی ابوالحسن اشعری ضمن این که فرقه چهارم مرجئه را اصحاب ابی شمر و یونس معرفی کرده، اسمی از فرقه یونسیه نبرده است و چنین است فخر رازی که تنها از اتباع یونس بن عون به عنوان فرقه اول مرجئه نام برده است. در این میان عبدالقاهر بغدادی، فخر رازی و شهفور اسفراینی نام مؤسس این فرقه را یونس بن عون ضبط کرده اند. در حالی که این نام در کلمات احمد بن علی مقریزی به صورت یونس بن عمرو وارد شده است.

اختلاف قابل توجه دیگر در مورد نام یونس در کلمات مرتضی رازی در تبصرة العوام مشاهده می شود که نام وی را یونس شمری ضبط کرده که ظاهراً برداشتی اشتباه از عبارت ابوالحسن اشعری است. اندیشه یونسیه در کلمات کتاب های فوق ـ که مرجع اصلی نوشته های دیگران است ـ تقریباً به صورت یکسان ثبت شده است.

عبدالقاهر بغدادی در الفرق بین الفرق عقایدی را به وی نسبت می دهد که از جمله آن ها می توان به این مسائل اشاره کرد: ایمان تا وقتی که حجت پیامبران بر مردم معلوم نشده عبارت است از همان معرفت به خدا و محبت و خضوع نسبت به او در قلب و اقرار زبانی به این که خدا واحد است و همانند ندارد و پس از اقامه حجت پیامبران، لازم است که مردم ایشان را تصدیق کنند.

یونسیه می گویند معرفت آنچه پیامبران آورده اند، فی الجمله از ایمان است ولی معرفت تفصیلی از ایمان نیست. و می گویند هیچ خصلتی از خصلت های ایمان به تنهایی ایمان یا جزء ایمان نیست بلکه مجموع خصلت ها ایمان است. همچنین در موردی دیگر ابوالحسن اشعری از ایشان با عنوان اصحاب یونس سمری یاد کرده است.

رک: شِمریه.