یونسیه (از مرجئه)

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

از مرجئه.

ایشان پیروان یونس بن عون نمیری می باشند. [۱]

محمد شهرستانی، احمد بن علی مقریزی، شهفور اسفراینی و عبدالقاهر بغدادی این نام را مورد اشاره قرار داده اند ولی ابوالحسن اشعری ضمن این که فرقه چهارم مرجئه را اصحاب ابی شمر و یونس معرفی کرده، اسمی از فرقه یونسیه نبرده است و چنین است فخر رازی که تنها از اتباع یونس بن عون به عنوان فرقه اول مرجئه نام برده است. در این میان عبدالقاهر بغدادی، فخر رازی و شهفور اسفراینی نام مؤسس این فرقه را یونس بن عون ضبط کرده اند. در حالی که این نام در کلمات احمد بن علی مقریزی به صورت یونس بن عمرو وارد شده است.

اختلاف قابل توجه دیگر در مورد نام یونس در کلمات مرتضی رازی در تبصرة العوام مشاهده می شود که نام وی را یونس شمری ضبط کرده که ظاهراً برداشتی اشتباه از عبارت ابوالحسن اشعری است. اندیشه یونسیه در کلمات کتاب های فوق ـ که مرجع اصلی نوشته های دیگران است ـ تقریباً به صورت یکسان ثبت شده است. [۲]

عبدالقاهر بغدادی در الفرق بین الفرق عقایدی را به وی نسبت می دهد که از جمله آن ها می توان به این مسائل اشاره کرد: ایمان تا وقتی که حجت پیامبران بر مردم معلوم نشده عبارت است از همان معرفت به خدا و محبت و خضوع نسبت به او در قلب و اقرار زبانی به این که خدا واحد است و همانند ندارد و پس از اقامه حجت پیامبران، لازم است که مردم ایشان را تصدیق کنند.

یونسیه می گویند معرفت آنچه پیامبران آورده اند، فی الجمله از ایمان است ولی معرفت تفصیلی از ایمان نیست. و می گویند هیچ خصلتی از خصلت های ایمان به تنهایی ایمان یا جزء ایمان نیست بلکه مجموع خصلت ها ایمان است. [۳] همچنین در موردی دیگر ابوالحسن اشعری از ایشان با عنوان اصحاب یونس سمری یاد کرده است. [۴]

رک: شِمریه.


پانویس

  1. جامع الفرق و المذاهب الاسلامیة، امیر مهنا و علی خریس، ص235 / جذور الفتنه فی الفرق الاسلامیة، حسن صالح، ص188 / خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص267 / الفرق الاسلامیة، شمس الدین محمد کرمانی، ص81 / الفرق و الجماعات و المذاهب الاسلامیة، صلاح ابوسعود، ص163 / فرهنگ فِرَق اسلامی، محمد جواد مشکور، ص478 / فرهنگ نامه فرقه های اسلامی، شریف یحیی الامین، ص308 / معجم الفرق الاسلامیة، عارف تامر، ص38 / الملل و النحل، عبدالقاهر بغدادی، ص139 / موسوعة الفرق و الجماعات و المذاهب و الاحزاب و الحرکات الاسلامیة، عبدالمنعم حفنی، ص706 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص275
  2. التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص97 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص212 / مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص215 / اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص93 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص350 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص59 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص125
  3. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص212
  4. مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص214