اسماعیلیه (اسماعیلیه): تفاوت بین نسخه‌ها
Ma.zarifiyan (بحث | مشارکتها) |
Ma.zarifiyan (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۷: | سطر ۷: | ||
[[اسماعیلیه]] خود مشتمل بر چند فرقه اند: | [[اسماعیلیه]] خود مشتمل بر چند فرقه اند: | ||
| − | الف)کسانی که می گویند پس از [[امام صادق علیه السلام]]، امامت متعلق به [[اسماعیل بن جعفر صادق|اسماعیل]] است و او زنده بوده و مهدی و قائمِ منتظَر است. این فرقه را [[اسماعیلیه خالص]] می نامند. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص81</ref> | + | الف) کسانی که می گویند پس از [[امام صادق علیه السلام]]، امامت متعلق به [[اسماعیل بن جعفر صادق|اسماعیل]] است و او زنده بوده و مهدی و قائمِ منتظَر است. این فرقه را [[اسماعیلیه خالص]] می نامند. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص81</ref> |
| − | ب)کسانی که می گویند [[اسماعیل بن جعفر صادق|اسماعیل]] بن [[امام صادق|جعفر الصادق]] در زمان حیات [[امام صادق علیه السلام]] دارای مقام امامت بوده است، و پس از آن که وفات یافت، امامت به پسرش [[محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق|محمد]] بن [[اسماعیل بن جعفر صادق|اسماعیل]] بن [[امام صادق|جعفر الصادق]] رسید. این فرقه در ابتدا به نام [[مبارکیه]] خوانده می شدند؛ سپس فرقة [[خطّابیه]] در این فرقه داخل شده و عقاید حلول و تناسخ را در عقاید این فرقه داخل نمودند. در حدود سال 274 هجری قمری جمعی که پیشوای ایشان [[حمدان قرمط]] بوده است، در حدود [[کوفه]]، خود را به این فرقه منسوب داشته و به دعوت پرداخته و در بیشتر ممالک اسلامی نیز طرفدارانی یافته اند. عمدة انقلاب آن ها در [[سواد کوفه]]، [[بصره]]، [[بحرین]] و [[شام]] بوده است. ایشان قتل و فساد عجیبـی برپا کرده و عقاید عجیبـی داشته اند. این فرقه « [[قرامطه]] » نامیده می شوند. <ref> [[تاریخ الرسل و الملوک]]، [[ابن جریر طبری]]، ج9، ص22 / [[التنبیه و الاشراف]]، [[علی بن حسین مسعودی]]، ص322</ref> | + | ب) کسانی که می گویند [[اسماعیل بن جعفر صادق|اسماعیل]] بن [[امام صادق|جعفر الصادق]] در زمان حیات [[امام صادق علیه السلام]] دارای مقام امامت بوده است، و پس از آن که وفات یافت، امامت به پسرش [[محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق|محمد]] بن [[اسماعیل بن جعفر صادق|اسماعیل]] بن [[امام صادق|جعفر الصادق]] رسید. این فرقه در ابتدا به نام [[مبارکیه]] خوانده می شدند؛ سپس فرقة [[خطّابیه]] در این فرقه داخل شده و عقاید حلول و تناسخ را در عقاید این فرقه داخل نمودند. در حدود سال 274 هجری قمری جمعی که پیشوای ایشان [[حمدان قرمط]] بوده است، در حدود [[کوفه]]، خود را به این فرقه منسوب داشته و به دعوت پرداخته و در بیشتر ممالک اسلامی نیز طرفدارانی یافته اند. عمدة انقلاب آن ها در [[سواد کوفه]]، [[بصره]]، [[بحرین]] و [[شام]] بوده است. ایشان قتل و فساد عجیبـی برپا کرده و عقاید عجیبـی داشته اند. این فرقه « [[قرامطه]] » نامیده می شوند. <ref> [[تاریخ الرسل و الملوک]]، [[ابن جریر طبری]]، ج9، ص22 / [[التنبیه و الاشراف]]، [[علی بن حسین مسعودی]]، ص322</ref> |
رک: [[قرامطه]]. | رک: [[قرامطه]]. | ||
| − | ج)اسماعیلیان]] [[مصر]] که ابتدا دعوت سرّی داشتند و به ادامة سلسلة امامت در پسران [[محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق|محمد]] بن [[اسماعیل بن جعفر صادق|اسماعیل]] بن [[امام صادق|جعفر الصادق]] قائل بودند. بعد ها دعوت آن ها توسط ابوعبدالله الحسین المشرقی نضج گرفته و بالاخره از ایشان، [[عبیدالله المهدی]] به خلافت می رسد. و به این ترتیب این گروه بر [[مصر]] غلبه یافته و رقیب سرسخت خلفای عباسی می شوند. این فرقه تا دوران خلافت [[المستنصر بالله فاطمی|المستنصر بالله]] فاطمی دچار دودستگی نشد؛ لکن پس از وی، دو فرقة بزرگ از این گروه زاده می شود: نخست [[مستعلیه]] که فعلاً [[بهره]] نامیده می شوند (رک: [[آمستعلویه]] ) و دیگری [[نزاریه]] که با نام های [[فدائیان]]، [[حشاشین]]، [[صباحیه]]، [[ملاحده]] و [[تعلیمیه]] نیز خوانده شده اند. (رک: [[نزاریه]] ) [[نزاریه]] اکنون [[آقاخانیه]]، نامیده می شوند. | + | ج) اسماعیلیان]] [[مصر]] که ابتدا دعوت سرّی داشتند و به ادامة سلسلة امامت در پسران [[محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق|محمد]] بن [[اسماعیل بن جعفر صادق|اسماعیل]] بن [[امام صادق|جعفر الصادق]] قائل بودند. بعد ها دعوت آن ها توسط ابوعبدالله الحسین المشرقی نضج گرفته و بالاخره از ایشان، [[عبیدالله المهدی]] به خلافت می رسد. و به این ترتیب این گروه بر [[مصر]] غلبه یافته و رقیب سرسخت خلفای عباسی می شوند. این فرقه تا دوران خلافت [[المستنصر بالله فاطمی|المستنصر بالله]] فاطمی دچار دودستگی نشد؛ لکن پس از وی، دو فرقة بزرگ از این گروه زاده می شود: نخست [[مستعلیه]] که فعلاً [[بهره]] نامیده می شوند (رک: [[آمستعلویه]] ) و دیگری [[نزاریه]] که با نام های [[فدائیان]]، [[حشاشین]]، [[صباحیه]]، [[ملاحده]] و [[تعلیمیه]] نیز خوانده شده اند. (رک: [[نزاریه]] ) [[نزاریه]] اکنون [[آقاخانیه]]، نامیده می شوند. |
رک: [[آقاخانیه]]. | رک: [[آقاخانیه]]. | ||
نسخهٔ ۲۵ مهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۰۰:۰۶
ایشان معتقدین به امامت اسماعیل بن جعفر الصادق علیهماالسلام می باشند.
اسماعیلیه خود مشتمل بر چند فرقه اند:
الف) کسانی که می گویند پس از امام صادق علیه السلام، امامت متعلق به اسماعیل است و او زنده بوده و مهدی و قائمِ منتظَر است. این فرقه را اسماعیلیه خالص می نامند. [۲]
ب) کسانی که می گویند اسماعیل بن جعفر الصادق در زمان حیات امام صادق علیه السلام دارای مقام امامت بوده است، و پس از آن که وفات یافت، امامت به پسرش محمد بن اسماعیل بن جعفر الصادق رسید. این فرقه در ابتدا به نام مبارکیه خوانده می شدند؛ سپس فرقة خطّابیه در این فرقه داخل شده و عقاید حلول و تناسخ را در عقاید این فرقه داخل نمودند. در حدود سال 274 هجری قمری جمعی که پیشوای ایشان حمدان قرمط بوده است، در حدود کوفه، خود را به این فرقه منسوب داشته و به دعوت پرداخته و در بیشتر ممالک اسلامی نیز طرفدارانی یافته اند. عمدة انقلاب آن ها در سواد کوفه، بصره، بحرین و شام بوده است. ایشان قتل و فساد عجیبـی برپا کرده و عقاید عجیبـی داشته اند. این فرقه « قرامطه » نامیده می شوند. [۳]
رک: قرامطه.
ج) اسماعیلیان]] مصر که ابتدا دعوت سرّی داشتند و به ادامة سلسلة امامت در پسران محمد بن اسماعیل بن جعفر الصادق قائل بودند. بعد ها دعوت آن ها توسط ابوعبدالله الحسین المشرقی نضج گرفته و بالاخره از ایشان، عبیدالله المهدی به خلافت می رسد. و به این ترتیب این گروه بر مصر غلبه یافته و رقیب سرسخت خلفای عباسی می شوند. این فرقه تا دوران خلافت المستنصر بالله فاطمی دچار دودستگی نشد؛ لکن پس از وی، دو فرقة بزرگ از این گروه زاده می شود: نخست مستعلیه که فعلاً بهره نامیده می شوند (رک: آمستعلویه ) و دیگری نزاریه که با نام های فدائیان، حشاشین، صباحیه، ملاحده و تعلیمیه نیز خوانده شده اند. (رک: نزاریه ) نزاریه اکنون آقاخانیه، نامیده می شوند.
رک: آقاخانیه.
از اسماعیلیان مصر فرقـه هایی نیـز مـانند آمریه، حاکمیه و درزیه منحـرف گردیده اند.
برای تحقیق دربارة اسماعیلیه و شرح عقاید آنان، مناسب است این امر در سه دورة زمانی صورت گیرد: یکم. از زمان وفات امام صادق علیه السلام که مبارکیه ظهور کرده و سپس با نام قرامطه قیام نمودند. در این دوره مناسب است نسبت قرامطه با اسماعیلیه مصر (ظهور خلفای فاطمی) مورد بررسی قرار گیرد؛ دوم. از زمان ظهور خلفای فاطمی تا خلافت المستنصر بالله ؛ سوم. از زمان المستنصر بالله و وفات او که به تقسیم اسماعیلیه به دو شعبه آمستعلویه ( مستعلیه ) و نزاریه منجر می شود.
عبدالمنعم حفنی در موسوعة الفرق و الجماعات و المذاهب و الاحزاب و الحرکات الاسلامیة اسماعیلیه را بـه اسماعیلیه آغاخانیه، اسماعیلیه تعلیمیه، اسماعیلیه خالص ه، اسماعیلیه مستعلیه، اسماعیلیه نزاریه، اسماعیلیه واقفه تقسیم می کند. [۴]
پانویس
- ↑ اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص65 / البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص124 / بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص68 / تاریخ الاسماعیلیة، عارف تامر / تاریخ الرسل و الملوک، ابن جریر طبری، ج9، ص23 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص180 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص38 / تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم، سیدعلی جرجانی، ص21 / تلبیس ابلیس، ابن جوزی، ص100 / التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، محمد ملطی شافعی، ص32 / التنبیهات الجلیة فی کشف اسرار الباطنیة، محمد کریم خراسانی، ص310 / دائرة المعارف الاسلامیة، ج2، ص187 / الحضارة الاسلامیة فی القرن الرابع الهجری او عصر النهضة فی الاسلام، آدام متز، عبدالهادی ابوریده، ج1، ص75 / الحور العین، نشوان حمیری، ص162 / خمس رسائل اسماعیلیة، عارف تامر / سفرنامه ناصرخسرو، ناصرخسرو / سیاست نامه، خواجه نظام الملک، ص235 / سیرة داعی الدعاة، هبةالله شیرازی / غزالی نامه، جلال الدین همایی، ص353 / الفرق الاسلامیة، محمود بشبیشی، ص59 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص81 / فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص68 / فرقه اسماعیلیه، مارشال هاجسن / الفصول المختارة، شیخ مفید، ص306 / الفهرست، ابن ندیم، ص238 / قواعد عقاید آل محمد فی الرد علی الباطنیة، محمد بن حسن دیلمی / الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، ج6، ص350، 361، 375 و412 / دائرة المعارف بستانی، پترس بستانی، ج3، ص627 / مفاتیح العلوم، محمد بن احمد خوارزمی، ص50 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص149 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص358 / المهدیة فی الاسلام، سعد محمد حسن، ص137 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص277 / وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، ابن خلکان، ج4، ص148؛ ج2، ص374؛ ج5، ص511 / هفتاد و سه ملت، ص62
- ↑ الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص81
- ↑ تاریخ الرسل و الملوک، ابن جریر طبری، ج9، ص22 / التنبیه و الاشراف، علی بن حسین مسعودی، ص322
- ↑ موسوعة الفرق و الجماعات و المذاهب و الاحزاب و الحرکات الاسلامیة، عبدالمنعم حفنی، ص75
