مبارکیه: تفاوت بین نسخه‌ها
از دایره المعارف فرق اسلامی
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
ایشان بر این باور بوده اند که پس از [[امام صادق علیه السلام]] امامت متعلق به [[محمد بن اسماعیل بن صادق]] است. چرا که امامت متعلق به [[اسماعیل]] بود و چون او در زمان حیات پدرش وفات یافته، امامت در اعقاب او باقی مانده است. ایشان معتقدند پس از حسن و حسین (علیهماالسلام) امامت در برادر نخواهد بود، چنان که با وجود امام [[علی بن الحسین]] (علیهماالسلام) حقی برای [[محمد حنفیه|محمد بن حنفیه]] ثابت نبود و لذاست که ایشان محمد بن اسماعیل را امام دانسته و برادران اسماعیل را دارای امامت نمی دانستند. | ایشان بر این باور بوده اند که پس از [[امام صادق علیه السلام]] امامت متعلق به [[محمد بن اسماعیل بن صادق]] است. چرا که امامت متعلق به [[اسماعیل]] بود و چون او در زمان حیات پدرش وفات یافته، امامت در اعقاب او باقی مانده است. ایشان معتقدند پس از حسن و حسین (علیهماالسلام) امامت در برادر نخواهد بود، چنان که با وجود امام [[علی بن الحسین]] (علیهماالسلام) حقی برای [[محمد حنفیه|محمد بن حنفیه]] ثابت نبود و لذاست که ایشان محمد بن اسماعیل را امام دانسته و برادران اسماعیل را دارای امامت نمی دانستند. | ||
| − | علت نام گذاری ایشان به | + | علت نام گذاری ایشان به مبارکیه انتساب آنان به مبارک غلام اسماعیل می باشد. <ref> [[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، [[فخر رازی]]، ص66 / [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص39 / [[الحور العین]]، [[نشوان حمیری]]، ص162 / [[خاندان نوبختی]]، [[عباس اقبال]]، ص262 / [[سیاست نامه]]، [[خواجه نظام الملک]]، ص251 / [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص83 / [[فرق الشیعة]]، [[حسن بن موسی نوبختی]]، ص69 / [[قواعد عقاید آل محمد فی الرد علی الباطنیة]]، [[محمد بن حسن دیلمی]]، ص34 / [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]]، [[ابوالحسن اشعری]]، ج1، ص101 / [[المقالات و الفرق]]، [[سعد اشعری]]، ص83 / [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص149 / [[المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل]]، [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، ص95 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص315 / [[نفائس الفنون فی عرایس العیون]]، [[شمس الدین محمد آملی]]، ج2، ص277</ref> |
| − | عقـاید این فرقـه زمینـه ای شد تا [[خطّابیه]] قائـل به امامت | + | عقـاید این فرقـه زمینـه ای شد تا [[خطّابیه]] قائـل به امامت محمد بن اسماعیل شوند. |
| − | [[شیخ مفید]] | + | [[شیخ مفید]] مبارکیه را سلف [[قرامطه]] و قرامطه را خلف مبارکیه به شمار آورده است. <ref> [[الفصول المختارة]]، [[شیخ مفید]]، ص305</ref> |
| − | [[خواجه نظام الملک]] در [[سیاست نامه]] در تشریح اسامی [[باطنیه]] می نویسد: «و باطنیان را بدان وقت، اسم و لقبی بوده است و به هر شهری ایشان را به نامی دیگر خوانده اند. به [[حلب]] و [[مصر]]، اسماعیلی خوانند؛ و به [[بغداد]] و [[ماوراءالنهر]] و [[غزنین]]، [[ | + | [[خواجه نظام الملک]] در [[سیاست نامه]] در تشریح اسامی [[باطنیه]] می نویسد: «و باطنیان را بدان وقت، اسم و لقبی بوده است و به هر شهری ایشان را به نامی دیگر خوانده اند. به [[حلب]] و [[مصر]]، اسماعیلی خوانند؛ و به [[بغداد]] و [[ماوراءالنهر]] و [[غزنین]]، [[قرمطی]] خوانند؛ و به [[کوفه]]، مبارکی؛ و به [[بصره]]، [[روندی]] و [[برقعی]]؛ و به [[ری]]، [[خَلَفی]] و باطنی؛ و به [[گرگان]]، [[محمّره]] ؛ و به [[شام]]، [[مبیضه]] ؛ و به مغرب، [[سعیدی]] ؛ و به [[لحسا]] و [[بحرین]]، [[جنابی]]؛ و به [[اصفهان]]، باطنی؛ و ایشان خویشتن را [[تعلیمی]] خوانند. و غرض ایشان همه آن است که چگونه مسلمانی براندازند و دشمن اهل بیت [[رسول علیه السلام]] باشند و خلق را گمراه کنند لعنهم الله. » <ref> [[سیاست نامه]]، [[خواجه نظام الملک]]، ص251</ref> |
| − | [[فرهاد دفتری]] می نویسد: «ملل و نحل نویسان امامی این فرقه را به مبارک ـ غلام آزاد شده اسماعیل ـ نسبت داده اند اما ایوانف نشان داده است که به احتمال قوی مبارک لقب خود اسماعیل بوده است. » <ref> [[تاریخ و عقاید اسماعیلیه]]، [[فرهاد دفتری]]، ص115</ref> | + | [[فرهاد دفتری]] می نویسد: «ملل و نحل نویسان امامی این فرقه را به مبارک ـ غلام آزاد شده اسماعیل ـ نسبت داده اند اما [[ایوانف]] نشان داده است که به احتمال قوی مبارک لقب خود اسماعیل بوده است. » <ref> [[تاریخ و عقاید اسماعیلیه]]، [[فرهاد دفتری]]، ص115</ref> |
رک: [[قرامطه]]. | رک: [[قرامطه]]. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ ۸ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۰۱
از اسماعیلیه.
ایشان بر این باور بوده اند که پس از امام صادق علیه السلام امامت متعلق به محمد بن اسماعیل بن صادق است. چرا که امامت متعلق به اسماعیل بود و چون او در زمان حیات پدرش وفات یافته، امامت در اعقاب او باقی مانده است. ایشان معتقدند پس از حسن و حسین (علیهماالسلام) امامت در برادر نخواهد بود، چنان که با وجود امام علی بن الحسین (علیهماالسلام) حقی برای محمد بن حنفیه ثابت نبود و لذاست که ایشان محمد بن اسماعیل را امام دانسته و برادران اسماعیل را دارای امامت نمی دانستند.
علت نام گذاری ایشان به مبارکیه انتساب آنان به مبارک غلام اسماعیل می باشد. [۱]
عقـاید این فرقـه زمینـه ای شد تا خطّابیه قائـل به امامت محمد بن اسماعیل شوند.
شیخ مفید مبارکیه را سلف قرامطه و قرامطه را خلف مبارکیه به شمار آورده است. [۲]
خواجه نظام الملک در سیاست نامه در تشریح اسامی باطنیه می نویسد: «و باطنیان را بدان وقت، اسم و لقبی بوده است و به هر شهری ایشان را به نامی دیگر خوانده اند. به حلب و مصر، اسماعیلی خوانند؛ و به بغداد و ماوراءالنهر و غزنین، قرمطی خوانند؛ و به کوفه، مبارکی؛ و به بصره، روندی و برقعی؛ و به ری، خَلَفی و باطنی؛ و به گرگان، محمّره ؛ و به شام، مبیضه ؛ و به مغرب، سعیدی ؛ و به لحسا و بحرین، جنابی؛ و به اصفهان، باطنی؛ و ایشان خویشتن را تعلیمی خوانند. و غرض ایشان همه آن است که چگونه مسلمانی براندازند و دشمن اهل بیت رسول علیه السلام باشند و خلق را گمراه کنند لعنهم الله. » [۳]
فرهاد دفتری می نویسد: «ملل و نحل نویسان امامی این فرقه را به مبارک ـ غلام آزاد شده اسماعیل ـ نسبت داده اند اما ایوانف نشان داده است که به احتمال قوی مبارک لقب خود اسماعیل بوده است. » [۴]
رک: قرامطه.
پانویس
- ↑ اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص66 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص39 / الحور العین، نشوان حمیری، ص162 / خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص262 / سیاست نامه، خواجه نظام الملک، ص251 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص83 / فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص69 / قواعد عقاید آل محمد فی الرد علی الباطنیة، محمد بن حسن دیلمی، ص34 / مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص101 / المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص83 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص149 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص95 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص315 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص277
- ↑ الفصول المختارة، شیخ مفید، ص305
- ↑ سیاست نامه، خواجه نظام الملک، ص251
- ↑ تاریخ و عقاید اسماعیلیه، فرهاد دفتری، ص115
