غرابیه
ایشان می گفتند: «علی علیه السلام به نبی شبیه تر است از غراب به غراب (کلاغ)». [۲]
لازم به ذکر است که این مثل در کتاب های دیگر فرق نیز نقل شده است و برخی بدون نام بـردن از فرقـه ای با عنوان غرابیه به اندیشـه ایشان اشـاره کرده اند؛ به عنـوان مثال عبدالقاهر بغدادی می نویسد: «قومی معتقد بودند که خدای عزوجل جبرئیل را بر علی علیه السلام فرو فرستاد. ولی وی اشتباه کرد و نزد محمد صلی الله علیه و آله رفت. آنان می گویند: «کان اشبه بالغراب الی الغراب و الذباب بالذباب ایشان معتقد بودند که علی و اولادش علیهم السلام رسولند و به پیروان خود می گویند صاحب پیر را لعن کنید و مقصودشان از صاحب پیر، جبرئیل است». [۳]
هاشم رضی در ذیل بیان الادیان به واسطه مَثَل فوق می گوید این فرقه را ذبابیه نیز می گویند. (ذیل بیان الادیان، هاشم رضی، ص67</ref>
ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب؛ غُرَابی را به ضم غین و فتح راء ضبط کرده است. [۴]
عبدالجلیل رازی می نویسد: «این نام را بر مطلق شیعه حمل کرده اند». [۵]
محمد جواد مشکور به نقل از تحفة اثنی عشریة درباره عقاید ایشان می نویسد: «ذبابیه می گویند چون در میان محمد صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام آن قدر شباهت بود که دو ذباب با یکدیگر دارند، جبرائیل در تبلیغ وحی به اشتباه افتاد و به جای آن که وحی را به علی علیه السلام برساند به حضرت محمد صلی الله علیه و آله رسانید». [۶]
شایان ذکر است که این عقیده در کتاب های فرق تحت عنوان غرابیه مورد اشاره قرار گرفته و معمول کتاب های این رشته این گروه را به سبب آن که شباهت رسول الله صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام را همانند غراب توصیف می کرده اند، غرابیه نام داده اند. رک: غرابیه. و تنها عبدالقاهر بغدادی در الفرق بین الفرق بدون آن که از نام ذبابیه استفاده کند می نویسد: «غرابیه می گویند خداوند جبرئیل را به سوی علی علیه السلام فرستاد و او به اشتباه به سوی محمد صلی الله علیه و آله رفت چرا که شبیه علی علیه السلام بود و شباهت ایشان به یکدیگر همانند شباهت غراب به غراب و ذباب به ذباب بود. ایشان می پندارند علی علیه السلام رسول الله است و فرزندان او نیز بعد از علی علیه السلام رسول می باشند. این فرقه به پیروان خویش می گویند صاحب ریش یعنی جبرئیل را لعنت کنید». [۷]
در میان فرقه نویسان، احمد بن علی مقریزی نیز مطلب مربوط به لعنت جبرئیل را آورده ولی از شباهت ذباب به ذباب سخنی به میان نیاورده است. [۸]
پانویس
- ↑ اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص74 / البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص124 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص171 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص128 / تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم، سیدعلی جرجانی، ص132 / خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص260 / اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج2، ص367 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص353 / النقض، عبدالجلیل رازی، ص139
- ↑ مفاتیح العلوم، محمد بن احمد خوارزمی، ص22
- ↑ الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص269
- ↑ اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج2، ص376
- ↑ النقض، عبدالجلیل رازی، ص539
- ↑ فرهنگ فِرَق اسلامی، محمد جواد مشکور، ص197
- ↑ الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص269
- ↑ المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص350
