صِفاتیه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
 
(یک نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
نام [[اهل سنت]] و [[اهل حدیث (اصحاب حدیث)|اهل حدیث]].  
 
نام [[اهل سنت]] و [[اهل حدیث (اصحاب حدیث)|اهل حدیث]].  
  
باید توجه داشت که صِفاتیه، نام فرقه به خصوصی نیست ولی در مقابل [[معتزله (معتزله)|معتزله]]، بر اهل سنت و اهل حدیث اطلاق می شده است. و علت این نامگذاری نیز نزاعی بوده است که در مسئله صفات زائد بر ذاتِ خداوند، رخ داده بود و در آن معتزله وجود چنین صفاتی را انکار کرده و در مقابل، اهل سنت و اهل حدیث چنین صفاتی را در حق خداوند موجود می دانسته و حتی در این امر مبالغه کرده و برای خدا، دست، صورت و چشم را ثابت می کردند (و نکته جالب اینجاست که اهل سنت و حدیث، علمای سلف را نیز هم عقیده خویش قلمداد می نمودند درحالی که در زمان علمای سلف چنین مباحث و مفاهیمی مطرح نبوده است تا کسی موافق یا مخالف آن باشد). به واسطه همین اختلاف، اهل سنت و اهل حدیث، صِفاتیه نامیده شده و معتزله که به تعطیل خداوند از صفات قائل بودند، به [[معطله]] موسوم گشته اند. [[اشعریه]] و [[کرامیه]] از جمله صِفاتیه اند. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص339 / [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص84 / [[نفائس الفنون فی عرایس العیون]]، [[شمس الدین محمد آملی]]، ج2، ص272</ref>
+
باید توجه داشت که صِفاتیه، نام فرقه به خصوصی نیست ولی در مقابل [[معتزله (معتزله)|معتزله]]، بر اهل سنت و اهل حدیث اطلاق می شده است. و علت این نامگذاری نیز نزاعی بوده است که در مسئله صفات زائد بر ذاتِ خداوند، رخ داده بود و در آن معتزله وجود چنین صفاتی را انکار کرده و در مقابل، اهل سنت و اهل حدیث چنین صفاتی را در حق خداوند موجود می دانسته و حتی در این امر مبالغه کرده و برای خدا، دست، صورت و چشم را ثابت می کردند (و نکته جالب اینجاست که اهل سنت و حدیث، علمای سلف را نیز هم عقیده خویش قلمداد می نمودند درحالی که در زمان علمای سلف چنین مباحث و مفاهیمی مطرح نبوده است تا کسی موافق یا مخالف آن باشد). به واسطه همین اختلاف، اهل سنت و اهل حدیث، صِفاتیه نامیده شده و معتزله که به تعطیل خداوند از صفات قائل بودند، به [[معطّله (اهل تعطیل)|معطله]] موسوم گشته اند. [[اشعریه]] و [[کرّامیه (از فرق مشبّهه و مرجئه اهل سنت)|کرامیه]] از جمله صِفاتیه اند. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص339 / [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص84 / [[نفائس الفنون فی عرایس العیون]]، [[شمس الدین محمد آملی]]، ج2، ص272</ref>
  
 
بنابراین تعریف می توان تمام فرق [[مجسّمه]] و [[مشبّهه]] را نیز از صِفاتیه دانست.  
 
بنابراین تعریف می توان تمام فرق [[مجسّمه]] و [[مشبّهه]] را نیز از صِفاتیه دانست.  

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۳۳

نام اهل سنت و اهل حدیث.

باید توجه داشت که صِفاتیه، نام فرقه به خصوصی نیست ولی در مقابل معتزله، بر اهل سنت و اهل حدیث اطلاق می شده است. و علت این نامگذاری نیز نزاعی بوده است که در مسئله صفات زائد بر ذاتِ خداوند، رخ داده بود و در آن معتزله وجود چنین صفاتی را انکار کرده و در مقابل، اهل سنت و اهل حدیث چنین صفاتی را در حق خداوند موجود می دانسته و حتی در این امر مبالغه کرده و برای خدا، دست، صورت و چشم را ثابت می کردند (و نکته جالب اینجاست که اهل سنت و حدیث، علمای سلف را نیز هم عقیده خویش قلمداد می نمودند درحالی که در زمان علمای سلف چنین مباحث و مفاهیمی مطرح نبوده است تا کسی موافق یا مخالف آن باشد). به واسطه همین اختلاف، اهل سنت و اهل حدیث، صِفاتیه نامیده شده و معتزله که به تعطیل خداوند از صفات قائل بودند، به معطله موسوم گشته اند. اشعریه و کرامیه از جمله صِفاتیه اند. [۱]

بنابراین تعریف می توان تمام فرق مجسّمه و مشبّهه را نیز از صِفاتیه دانست.

عبدالقاهر بغدادی در الفرق بین الفرق، «اصحاب مالک و شافعی و اوزاعی و ثوری و ابی حنیفه و ابن ابی لیلی و اصحاب ابی ثور و اصحاب احمد بن حنبل و اهل ظاهر» را از جمله صِفاتیه برمی شمارد. [۲]

ابن حزم می گوید: «لفظ صفات را، معتزله و هشام و اشباه هشام که از رؤسای رافضه بوده اند اختراع کردند و عده ای از اصحاب کلام ندانسته از آنان متابعت می کنند». [۳]

در عبارت ابن حزم، مطلب فوق مورد اشاره قرار گرفته ولی اشاره ای به «هشام و اشتباه او از رافضه» نشده است. [۴]

پانویس

  1. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص339 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص84 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص272
  2. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص 338
  3. الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، ابن حزم، ج1، ص377
  4. الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، ابن حزم، ج1، ص377