اَثَریه (از اهل سنت): تفاوت بین نسخه‌ها
| (۱۴ نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | همان [[اثریون]]؛ [[اهل اثر]] | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
از [[اهل سنت]]. <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص349 / [[هفتاد و سه ملت]]، ص69</ref> | از [[اهل سنت]]. <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص349 / [[هفتاد و سه ملت]]، ص69</ref> | ||
| + | |||
| + | [[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]] اثری را به صورت اَثَری <ref>به فتح الف و ثاء</ref> ضبط کرده است. <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج1، ص28</ref> | ||
در [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]] این نام به صورت اتریه <ref>به تاء دو نقطه</ref> ضبط شده است. <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص349</ref> | در [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]] این نام به صورت اتریه <ref>به تاء دو نقطه</ref> ضبط شده است. <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص349</ref> | ||
| − | ایشان در اسماء و صفات خدا، مانند مسئلة رؤیت خدا و وجود داشتن خدا در جهت فوق، قائل به اثر <ref>به معنای مأثورات و احادیث منقوله</ref> می باشند. و بنابراین مقابل متکلمین و [[اهل نظر]] محسوب می شوند و معمولاً مراد از اثریه، [[حنابله]] و [[اهل حدیث]] می باشد. | + | ایشان در اسماء و صفات خدا، مانند مسئلة رؤیت خدا و وجود داشتن خدا در جهت فوق، قائل به اثر <ref>به معنای مأثورات و احادیث منقوله</ref> می باشند. و بنابراین مقابل متکلمین و [[اهل نظر]] محسوب می شوند و معمولاً مراد از اثریه، [[حنابله]] و [[اهل حدیث (اصحاب حدیث)|اهل حدیث]] می باشد. |
| − | [[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]] می گوید <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج1، ص28</ref>: «اثری منسوب به اثر به معنای حدیث و طلب حدیث و متابعت از آن است. و ابوبکر سعید بن عبدالله بن علی اثری طوسی (ت:413 و م:490هـ. ق در [[نیشابور]] ) به نام اثری شهرت داشته است». | + | [[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]] می گوید <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج1، ص28</ref>: «اثری منسوب به اثر به معنای حدیث و طلب حدیث و متابعت از آن است. و [[ابوبکر سعید بن عبدالله بن علی اثری طوسی]] (ت:413 و م:490هـ. ق در [[نیشابور]] ) به نام اثری شهرت داشته است». |
| − | [[رشید رضا]] در [[تفسیر المنار]] می نویسد: «سلف و خلف یا اثریون و متکلمین همه اتفاق بر تنـزیه خدای تعالی از شباهت با خلق دارند. ». <ref> [[تفسیر القرآن الکریم (المنار)]]، محمد [[رشید رضا]]، ج3، ص201</ref>. مقصود او از خلف، متکلمین [[اشاعره]] بوده و از سلف نیز مراد وی همان اثریون است. وی در این کتاب مسائل و کلام بسیاری از کتب | + | [[رشید رضا]] در [[تفسیر المنار]] می نویسد: «سلف و خلف یا اثریون و متکلمین همه اتفاق بر تنـزیه خدای تعالی از شباهت با خلق دارند. ». <ref> [[تفسیر القرآن الکریم (المنار)]]، محمد [[رشید رضا]]، ج3، ص201</ref>. مقصود او از خلف، متکلمین [[اشاعره]] بوده و از سلف نیز مراد وی همان اثریون است. وی در این کتاب مسائل و کلام بسیاری از کتب اهل سنت دربارة مسائلی که اشاره شد و اختلاف آن ها با یکدیگر را نقل می کند. بنابراین می توان گفت روشن ترین مصداق اثریه، [[حنابله]] می باشند. |
| − | [[احمد بن علی مقریزی]] <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص358</ref> نیز | + | [[احمد بن علی مقریزی]] <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص358</ref> نیز اثریه را اجمالاً از [[مشبّهه]] ذکر کرده است. |
از دیگر مشاهیر این فرقه، [[زهیر اثری]] است که [[ابوالحسن اشعری]] در [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]] <ref> [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]]، [[ابوالحسن اشعری]]، ج1، ص351</ref>، برای او بابی منعقد کرده است. | از دیگر مشاهیر این فرقه، [[زهیر اثری]] است که [[ابوالحسن اشعری]] در [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]] <ref> [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]]، [[ابوالحسن اشعری]]، ج1، ص351</ref>، برای او بابی منعقد کرده است. | ||
| − | + | ابوالحسن اشعری در مقالات الاسلامیین ، ضمن بیان اقوال زهیر اثری، ایشان را اصحاب زهیر اثری نامیده و از عنوان اثریه، ذکری به میان نیاورده است. <ref> [[مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین]]، [[ابوالحسن اشعری]]، ج1، ص351</ref> | |
| + | |||
| + | ضمناً باید توجه نمود که ابوالحسن اشعری (امام [[اشاعره]]) پس از آن که از مذهب اعتزال روی گردان شد، آرای کلامی خویش را به دو گونه ابراز داشت؛ یکی در کتاب [[ابانة عن اصول الدیانة]] و دیگری در کتاب [[اللمع فی الرّد علی اهل الزیغ و البدع]] تبیین شده است. در کتاب اول، خود را تابع [[احمد بن حنبل]] معرفی کرده و از محدودة عقاید وی هیچ تجاوزی ننموده است؛ اما در کتاب دوم، مباحث کلامی را در مذهب خویش وارد کرده و از همین جاست که در آرای وی اختلافاتی دیده می شود. به عنوان مثال در همین کتاب دوم است که در مسئله قَدَر قائل به کسب و در مسئله خلق [[قرآن]] قائل به کلام نفسی شده است. و به واسطه این که ابوالحسن اشعری دارای دو وجهه می باشد، در میان اشاعره دو طرز فکر رایج است. یک عدّه، پیروان ابوالحسن اشعری صاحب لمع بوده و گروه دیگر تابع اشعری اثری می باشند. ضمن آن که باید اشاره کرد که همراه با ابانة کتاب دیگری نیز منتشر شده است که از اشعری دفاع می نماید و وی را تابع احمد بن حنبل می شمارد. لکن بواسطة همین دو رنگ بودن او، گروه حنابله، اشعری را به امامت خود نپذیرفته اند. | ||
| − | + | [[دائرة المعارف تشیع]] گویا به اشتباه به نقل از « [[دبستان المذاهب]]، [[هفتاد و سه ملت]] و [[معرفة المذاهب]] » ایشان را از فرق [[شیعه]] برشمرده است، در حالی که در آن منابع به شیعه بودن ایشان اشاره نشده است. <ref> [[دائرة المعارف تشیع]]، ج12، ص273</ref> | |
| − | برای توضیح بیشتر | + | برای توضیح بیشتر ن ک: [[سَلَفیه (از پیروان شافعی سلفیه)|سلفیه]]. |
| − | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۱:۵۸
ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب اثری را به صورت اَثَری [۲] ضبط کرده است. [۳]
در المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار این نام به صورت اتریه [۴] ضبط شده است. [۵]
ایشان در اسماء و صفات خدا، مانند مسئلة رؤیت خدا و وجود داشتن خدا در جهت فوق، قائل به اثر [۶] می باشند. و بنابراین مقابل متکلمین و اهل نظر محسوب می شوند و معمولاً مراد از اثریه، حنابله و اهل حدیث می باشد.
ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب می گوید [۷]: «اثری منسوب به اثر به معنای حدیث و طلب حدیث و متابعت از آن است. و ابوبکر سعید بن عبدالله بن علی اثری طوسی (ت:413 و م:490هـ. ق در نیشابور ) به نام اثری شهرت داشته است».
رشید رضا در تفسیر المنار می نویسد: «سلف و خلف یا اثریون و متکلمین همه اتفاق بر تنـزیه خدای تعالی از شباهت با خلق دارند. ». [۸]. مقصود او از خلف، متکلمین اشاعره بوده و از سلف نیز مراد وی همان اثریون است. وی در این کتاب مسائل و کلام بسیاری از کتب اهل سنت دربارة مسائلی که اشاره شد و اختلاف آن ها با یکدیگر را نقل می کند. بنابراین می توان گفت روشن ترین مصداق اثریه، حنابله می باشند.
احمد بن علی مقریزی [۹] نیز اثریه را اجمالاً از مشبّهه ذکر کرده است.
از دیگر مشاهیر این فرقه، زهیر اثری است که ابوالحسن اشعری در مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین [۱۰]، برای او بابی منعقد کرده است.
ابوالحسن اشعری در مقالات الاسلامیین ، ضمن بیان اقوال زهیر اثری، ایشان را اصحاب زهیر اثری نامیده و از عنوان اثریه، ذکری به میان نیاورده است. [۱۱]
ضمناً باید توجه نمود که ابوالحسن اشعری (امام اشاعره) پس از آن که از مذهب اعتزال روی گردان شد، آرای کلامی خویش را به دو گونه ابراز داشت؛ یکی در کتاب ابانة عن اصول الدیانة و دیگری در کتاب اللمع فی الرّد علی اهل الزیغ و البدع تبیین شده است. در کتاب اول، خود را تابع احمد بن حنبل معرفی کرده و از محدودة عقاید وی هیچ تجاوزی ننموده است؛ اما در کتاب دوم، مباحث کلامی را در مذهب خویش وارد کرده و از همین جاست که در آرای وی اختلافاتی دیده می شود. به عنوان مثال در همین کتاب دوم است که در مسئله قَدَر قائل به کسب و در مسئله خلق قرآن قائل به کلام نفسی شده است. و به واسطه این که ابوالحسن اشعری دارای دو وجهه می باشد، در میان اشاعره دو طرز فکر رایج است. یک عدّه، پیروان ابوالحسن اشعری صاحب لمع بوده و گروه دیگر تابع اشعری اثری می باشند. ضمن آن که باید اشاره کرد که همراه با ابانة کتاب دیگری نیز منتشر شده است که از اشعری دفاع می نماید و وی را تابع احمد بن حنبل می شمارد. لکن بواسطة همین دو رنگ بودن او، گروه حنابله، اشعری را به امامت خود نپذیرفته اند.
دائرة المعارف تشیع گویا به اشتباه به نقل از « دبستان المذاهب، هفتاد و سه ملت و معرفة المذاهب » ایشان را از فرق شیعه برشمرده است، در حالی که در آن منابع به شیعه بودن ایشان اشاره نشده است. [۱۲]
برای توضیح بیشتر ن ک: سلفیه.
پانویس
- ↑ المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص349 / هفتاد و سه ملت، ص69
- ↑ به فتح الف و ثاء
- ↑ اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص28
- ↑ به تاء دو نقطه
- ↑ المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص349
- ↑ به معنای مأثورات و احادیث منقوله
- ↑ اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص28
- ↑ تفسیر القرآن الکریم (المنار)، محمد رشید رضا، ج3، ص201
- ↑ المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص358
- ↑ مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص351
- ↑ مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص351
- ↑ دائرة المعارف تشیع، ج12، ص273
