معمّریه (از غلاة خطّابیه)
از غلاة خطّابیه شیعه.
ایشان پیروان معمّر بن خیثم می باشند.
سعد اشعری می نویسد: « معمریه می پندارند قالب های این ارواح و این خانه ها نمی میرند، فنا نمی شوند، خراب نمی گردند و متلاشی نمی شوند. بلکه تحویل ملائکه شده و آن ها آن را بالا می برند. ملائکه اسم را بر بدن می گذارند. ایشان روح را به دو اسم می نامند که عبارت است از الله و خالق. و بقیه اسماء جملگی اسماء بدن و منزلی است که روح در آن ساکن می شود. » [۱] ابوالحسن اشعری نیز در شرح فرقه های غلاة به این گروه اشاره کرده و ضمن آن که می نویسد: «گفته شده است ایشان را یعمریه می خوانند» [۲]، به عقاید آن اشاره کرده و می نویسد: «ایشان می پندارند بعد از ابوالخطّاب محمد بن ابی زینب، مردی به نام معّمر امام است، ایشان او را عبادت می کنند چنانکه ابوالخطّاب را عبادت می کردند. می پندارند دنیا خراب نمی شود و بهشت همان خیر و نعمت هایی است که مردم با آن برخورد می کنند و آتش هم شروری است که مردم با آن مواجه می شوند. ایشان قائل به تناسخ می باشند. خمر و زنا و سایر محرمات را حلال می دانند و نماز را ترک می کنند. » [۳]
عبارت احمد بن علی مقریزی در اینجا عین عبارت اشعری است. [۴]
صلاح ابوسعود می نویسد: «ایشان پیروان معمر بن احمر می باشند. » [۵]
دائرة المعارف بزرگ اسلامی نـام پایه گذار این فرقـه را معمر بن عباد سُلمی (م: 215هـ. ق) ثبت کرده است که ظاهراً اشتباه می باشد. معمر بن عباد سُلمی از زمره معتزله است و فرقه ای با عنوان اصحاب معانی به وی منسوب است. [۶][۷]
پانویس
- ↑ المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص54
- ↑ المقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص78
- ↑ المقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص78
- ↑ المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، ج2، ص352
- ↑ الفرق و الجماعات و المذاهب الاسلامیة، صلاح ابوسعود، ص53
- ↑ دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج2، ص302
- ↑ تاریخ الاسماعیلیة، عارف تامر، ج1، ص91 / التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص127 / تحفة اثنی عشریة، دهلوی ص13 / جامع الفرق و المذاهب الاسلامیة، امیر مهنا و علی خریس، ص191 / جزور الفتنه فی الفرق الاسلامیة، حسن صادق، ص87 / خاندان نوبختی، عباس اقبال، ص264 / علی هامش الفرق الاسلامیة، احمد فرج الله، ص144 / فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص43و45 / فرهنگ فِرَق اسلامی، محمد جواد مشکور، ص421 / فرهنگ نامه فرقه های اسلامی، شریف یحیی الامین، ص259 / قاموس المذاهب و الادیان، حسین علی حمد، ص193 / معجم الفرق الاسلامیة، عارف تامر، ص62 / موسوعة الفرق و الجماعات و المذاهب و الاحزاب و الحرکات الاسلامیة، عبدالمنعم حفنی، ص613 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص271