کَربیه

از کیسانیه.

ایشان پیروان ابن کرب (ظاهراً ابو کرب ازدی است که روایتی از نافع مولی عبدالله بن عمر نقل کرده است. با توجه به مرگ نافع (117هـ. ق) می توان به حدود تاریخ وی پی برد. ضریر به معنای کوری می باشد.) بوده و معتقد بودند که محمد بن حنفیه، مهدی است و نمرده و نمی میرد و ممکن نیست که بمیرد، لکن غایب شده و محل او نیز معلوم نیست. روزی مالک زمین خواهد شد و پس از غیبت او دیگر امامی وجود ندارد.

ابوالحسن اشعری می نویسد: « کَربیه اصحاب ابوکرب ضریر می باشند و معتقدند محمد بن حنیفه در جبال رضوی (رَضْوَی نام کوهی است در نزدیکی مدینه که گویا مورد عنایت رسول الله صلی الله علیه و آله نیز بوده است.) زنده است، شیری از طرف راست و پلنگی از طرف چپ، او را حفظ می کنند و روزی او، صبح و عشاء، تا هنگامی که خروج کند، به او رسانده می شود. و این غیبت به سبب تدبیری است که خداوند متعال داشته و به جز او کسی سبب آن را نمی داند».

کُثَیر شاعر از آنان بوده و اشعری اشعار معروف او را نقل کرده است.

شعر مذکور چنین است:

الا إن الائمـة مــن قـریـش *** ولاة الامـر اربعــة ســواء

علــی و الثـلاثـة مـن بنیـه *** هـم الاسباط لبس بهم خفاء

فسبــطٌ سبـط ایمــان و بـرّ *** و سبطٌ غَیبَتْه الکربلاء

و سبـطٌ لا یذوق الموت حتی *** یقود الخیل یقدمها لواء

تَغَیـب لا یـری عنّـا زمــانـاً برضوی عنده عسلٌ و ماء

البته در مقابل این نقل قول، حسن بن موسی نوبختی در فرق الشیعة مشابه این مطالب را به فرقه بی نام و نشانی از کیسانیه نسبت داده و این درحالی است که نوبختی پس از آن، از کَربیه و دو فرقه منشعب از آن یاد کرده است.

محمد بن احمد خوارزمی و شهفور اسفراینی، کَربیه را منسوب به ابوکرِب ضریر دانسته اند و در کتاب بیان الادیان این فرقه به ابن کرب منسوب شده است.

در چاپ های جدید بیان الادیان کَربیه، اصحاب ابی کرب ضریر معرفی شده اند.

رک: کرنبیه.