صدّیقیه (از صوفیه)

پشمینه پوشان می نویسد: «سلسله صدیقیه در مجموع به طریقه هایی اطلاق می شود که به ابوبکر، خلیفه اول، منسوب اند و به دلیل انتساب ابی بکر به صدیق، این سلسله ها را صدیقیه نامیده اند. آن ها سلسله النسب خرقه خود را از حضرت محمد صلی الله علیه و آله به ابوبکر و از وی به سلمان فارسی و از وی به قاسم بن محمد بن ابی بکر ـ جدّ مادری حضرت صادق (علیه السلام) ـ و از وی به امام جعفر صادق (علیه السلام) و از طریق ایشان به بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی و ابوعلی فارمدی و از آن ها به خواجه ابویعقوب یوسف همدانی و از او به عبدالخالق غجدوانی شیخ المشایخ خواجگان می رسانند.

طریقه های طیفوریه و خواجگان یه در زمره صدیقیه اند. سلسله سهروردیه را هم به نام صدیقیه ضبط کرده اند. به طور کلی اکثر سلسله های صوفیه نسب خویش را از حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) به حضرت علی علیه السلام می رسانند. هرچند عده ای از آن ها در فقه از اهل سنت پیروی می کنند ولی تمایلات شیعی در میان آنان بسیار قوی است. صدیقیه تسمیه سلسله هایی شده است تا خط فاصلی میان صوفیان مطلق با سایر صوفیان باشد و در مقابل قائلین به امامت و ولایت علی (علیه السلام) را علوی نامیده اند.

گروهی نوشته اند حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) ذکر جلی یا جهر و آشکار را به علی بن ابی طالب (علیه السلام) و ذکر خفی را به هنگام هجرت در غار به ابوبکر تلقین فرمودند. همچنین عده ای معتقدند ابن عطاءالله در قرن 13 میلادی سلسله صدیقیه را به طور مستقل تأسیس کرده است».

بر خلاف آیت الله سید مهدی روحانی که به شاه مداریه ارجاع داده است، لویی ماسینیون این نام را بر سهروردیه اطلاق کرده است و می نویسد: این نام بر هر فرقه ای که خود را منسوب به ابوبکر صدیق می کند اطلاق می شود.

لویی ماسینیون می نویسد این انتساب را ابن عطاءالله در قرن سیزدهم میلادی وضع کرده است. مدرسی چهاردهی در سلسله های صوفیه ایران می نویسد: «از عهد ابوبکر تا بایزید، صدیقیه؛ از زمان بایزید به بعد، طیفوریه؛ و از ایام خواجه عبدالخالق، خواجگان؛ و از دوران بهاءالدین بخارایی، نقشبندیه؛ و در عصر شیخ احمد فاروقی سرهندی مجدد الف ثانی (971 ـ 1032هـ. ق) احراریه و در حیات مولانا خالد شهرزوری (1193ـ1242هـ. ق) نقشبندیه مجددیه خالدیه نامند».وی مرگ خواجه بهاءالدین محمد را سال 1388 میلادی ضبط کرده است.

رک: شاه مداریه.