قاسم بن محمد بن ابی بکر

ابومحمد و ابوعبدالرحمن قاسم بن محمد بن ابی بکر مدنی ملقب به دیباج در سال 36 هجری قمری در مدینه متولد شد. پدر قاسم، محمد بن ابی بکر ‏استاندار امیرمؤمنان علیه السلام در مصر و یکی از فرماندهان نظامی آن حضرت بود. مادر قاسم، بنابر نظریه مشهور، دختر ‏یزدجرد، آخرین پادشاه سلسله ساسانیان بود. بر این اساس گفته شده که دو دختر یزدگرد که اسیر مسلمانان شدند؛ یکی به ‏همسری امام حسین (علیه السلام) درآمد و دیگری همسر محمد بن ابی بکر شد. در نتیجه، امام زین العابدین (علیه السلام) و قاسم بن محمد، ‏پسرخاله یکدیگر بشمار می روند. قاسم در گروه اصحاب و یاران امام سجاد (علیه السلام) قرار گرفت. شیخ طوسی در کتاب رجال، او را از جمله ‏یاران امام سجاد (علیه السلام) به شمار آورده است. از سخن شیخ طوسی برمی آید که بعد از شهادت امام چهارم قاسم به محضر امام باقر (علیه السلام)‏ شتافت و در جرگه اصحاب آن بزرگوار قرار گرفت. تمام شرح حال نگاران و دانشوران شیعه، سخن شیخ الطائفه را مورد تأیید قرار ‏داده و قاسم را از اصحاب امامان علیهم السلام بشمار آورده اند. قاسم بن محمد هنگامی که به سفر حج (یا عمره) مشرف میشد، ‏بین راه مدینه و مکه، در سرزمین « قدید »، در حالی که 76 سال از عمرش سپری شده بود، به سال 106 هجری قمری از دنیا ‏رفت. پیکر او از قدید به مدینه آورده و به خاک سپرده شد. ‏.