سفیان ثوری

ابوعبدالله سفیان بن سعید بن مسروق بن حبیب بن رافع ثوری کوفی، از فقهاء و عرفای بزرگ قرن دوم هجری قمری است. وی که با القاب «مجتهد»، شیخ الاسلام» و «امام الحُفّاظ» شناخته شده، منسوب به ثور بن عبد مناف بوده و در سال 95 یا 96 و یا 97 هجری قمری به دنیا آمده است. پدرش سعید بن مسروق (م: 126 یا 128هـ. ق) از محدثین بوده و جدّ وی مسروق بن حبیب در جنگ جمل در رکاب امیرالمؤمنین علیه السلام جنگیده است. سفیان از روات بزرگ اهل سنت به حساب می آید و از حدود 600 نفر حدیث نقل کرده است. که از آن جمله باید از امام صادق علیه السلام (م: 148هـ ق) یاد کرد. وی را از اصحاب رأی برشمرده اند. ضمن آن که در تقوی و ورع نیز وی را بسیار ستوده اند. در منابع شیعه وی مورد مدح نبوده و بعضاً قدح نیز شده است. تا آن جا که برخی روایات وی را منحرف دانسته‌اند و در برخی متون تاریخی، وی در حال اعتراض به ائمه شیعه امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام تصویر شده است. ضمن این که در برخی منابع اشاره شده که وی علی علیه السلام را بر عثمان تفضیل داده است. سفیان ثوری را می توان از زمره فقهای اولیه و هم چنین از زمره صوفیه نخستین برشمرد. وی را در این زمینه از اصحاب بایزید بسطامی دانسته و جنید بغدادی را در فقه از تابعین وی برشمرده اند. سفیان در سال 144 هجری قمری به مکه رفته و در آن جا مقیم می شود. وی در سال‌های بعد گفتگوی تندی با مهدی عباسی (م: 169هـ. ق) داشته که باعث خشم مهدی شد. و به همین سبب به بصره گریخت و در سال 161 یا 162 هجری قمری در آن جا وفات یافت. از وی فرزندی برجای نماند.