تیمیه: تفاوت بین نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲ ژوئن ۲۰۱۵، ساعت ۱۴:۳۳

همان زراریه. ^[۱]

تنقیح المقال فی علم الرجال از کتاب الحیوان نقل کرده که: «رأس تیمیه، زرارة بن اعین است». ^[۲] همچنین در فرازی دیگر از کتاب الحیوان، اشعاری از معدان اعمی سمیطی نقل شده است که فرقه های مختلف را دربر دارد؛ ^[۳] وی در ضمن آن اشعار، آورده است:

تلک تیمیـة و هـاتیک صمت ثــم دیـن المغیـرة المغتـال

لا حـرور و لا النـوابت تنجـو لا و لا صحـب واصـل الغـزال

تیم به معنی مستعبد، ذلیل و تابع است. چنان که گاه گفته می شود: «هو تیم الله» که به معنی عبدالله است. از امام صادق علیه السلام روایت شده است که حضرت دربارة مؤمن الطاق می فرماید: «بلغنی انّه یتکلم فی تیم القَدَر». ^[۴] از همین روایت معلوم می شود که مسئلة تیم القَـدَر که به معنای ذلیل شدن پیش قَـدَر بوده، در آن زمان مسئله ای معروف بوده و اصحاب امام صادق علیه السلام در آن باره، سخنانی داشته اند. و در این میان بعید نیست که زرارة بن اعین ـ شاگرد حضرت صادق علیه السلام ـ که خود فقیه و متکلّم بوده و کتابی نیز به نام الجبر و الاستطاعة نوشته است، ^[۵] در باب قدر، نظری خاص و قولی مشهور داشته باشد، و به همین مناسبت پیروان او را تیمیه خوانده باشند.

البته این که رأی او چه بوده، معلوم نیست؛ و در صورتی که نقل جاحظ مبنی بر این که زرارة رأس تیمیه است، درست باشد، باید گفت نفس این نامگذاری و این که این فرقه تیمیه خوانده شده، اشاره ای است به آن که قول زرارة به جبر نزدیک تر بوده است.

پانویس

1. ↑ مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص102
2. ↑ مقباس الهدایة فی علم الدرایة، عبدالله مامقانی، ص125
3. ↑ کتاب الحیوان، جاحظ، ج1، ص366
4. ↑ تنقیح المقال فی علم الرجال، عبدالله مامقانی، ج3، ص162
5. ↑ معجم رجال الحدیث، آیت الله خویی، ج7، ص218