مستدرکه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
جز («مستدرکه» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان)) [آبشاری])
 
(۳ نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
از [[نجاريه (از مجبره)|نجاریه]].
  
 
[[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، مُسْتَدْرِکی را به ضم میم، سکون سین، فتح تاء، سکون دال و کسر راء ضبط کرده است. <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج3، ص207</ref>
 
[[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، مُسْتَدْرِکی را به ضم میم، سکون سین، فتح تاء، سکون دال و کسر راء ضبط کرده است. <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج3، ص207</ref>
  
−
از [[نجاریه (از مجبره)]].  
+
نجاریه به سه فرقه [[زعفرانیه]]، [[برغوثیه]] و مستدرکه تقسیم شده اند.  
  
−
[[نجاریه]] به سه فرقه [[زعفرانیه]]، [[برغوثیه]] و [[مستدرکه]] تقسیم شده اند.
+
در برخی از منابع، علاوه بر این که به سه فرق بودن ایشان اشاره شده، مستدرکه، از زعفرانیه به حساب آمده اند و در نتیجه زعفرانیه دو شاخه هستند: زعفرانیه مستدرکه و زعفرانیه غیر مستدرکه. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص218</ref><ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص62 / [[المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل]]، [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، ص107 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص351</ref>
  
−
در برخی از منابع، علاوه بر این که به سه فرق بودن ایشان اشاره شده، [[مستدرکه]]، از [[زعفرانیه]] به حساب آمده اند و در نتیجه [[زعفرانیه]] دو شاخه هستند: [[زعفرانیه]] [[مستدرکه]] و [[زعفرانیه]] غیر [[مستدرکه]]. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص218</ref>
+
نجاریه قائل به حدوث [[قرآن]] بوده اند، ولی از این که بگویند « قرآن مخلوق است» ابا کرده و از اطلاق مخلوق بر قرآن، سر باز می زدند. اما در این میان، مستدرکه بنابر عقیده خود، چیزی را که بر اسلافشان مخفی بود، استدراک کرده و تتمیم می نمودند. البته در این که عبارتی که ایشان در مقام استدراک و تتمیم به کار می برده اند، چه بوده، اختلاف است: بنابر نقل [[عبدالقاهر بغدادی]]، مستدرکه از اطلاق لفظ مخلوق بر قرآن ابا نکرده و صریحاً قرآن را مخلوق می خواندند. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص219</ref> ابن اثیر نیز علاوه بر این، اضافه می کند: « مستدرکه می گویند: [[پیامبر صلی الله علیه و آله]] به اصحاب خود، دقیقاًً با همین عبارت، گفته است که «القرآن مخلوق» و کسی که بگوید که آن حضرت چنین نگفته، کافر است». <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج3، ص208</ref>
  
−
<ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص62 / [[المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل]]، [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، ص107 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص351</ref>
+
اما در مقابل [[محمد شهرستانی]] می گوید: « مستدرکه می گویند کلام خدا، غیر از خدا است و هرچه غیر از خدا باشد، مخلوق است ولی چون پیغمبر (صلی الله علیه و آله) گفته کلام الله غیر مخلوق است و سلف هم بر این عبارت، اجماع کرده اند ما نیز گفتار آن ها ـ که می گویند غیر مخلوق است ـ را می پذیریم و مراد ایشان نیز آن است که ترتیب، نظم، حروف و اصوات قرآن غیر مخلوق است و کسانی هم که می گویند قرآن مخلوق است مرادشان آن است که به غیر این حروف بعینها، مخلوق است». <ref> [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص81</ref> شهرستانی خود متوجه غیرمفهوم بودن این عبارات شده و می گوید: «این حکایتی است از آن ها».
  
−
[[نجاریه]] قائل به حدوث [[قرآن]] بوده اند، ولی از این که بگویند « [[قرآن]] مخلوق است» ابا کرده و از اطلاق مخلوق بر [[قرآن]]، سر باز می زدند. اما در این میان، [[مستدرکه]] بنابر عقیده خود، چیزی را که بر اسلافشان مخفی بود، استدراک کرده و تتمیم می نمودند. البته در این که عبارتی که ایشان در مقام استدراک و تتمیم به کار می برده اند، چه بوده، اختلاف است: بنابر نقل [[عبدالقاهر بغدادی]]، [[مستدرکه]] از اطلاق لفظ مخلوق بر [[قرآن]] ابا نکرده و صریحاً [[قرآن]] را مخلوق می خواندند. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص219</ref> [[ابن اثیر]] نیز علاوه بر این، اضافه می کند: « [[مستدرکه]] می گویند: [[پیامبر صلی الله علیه و آله]] به اصحاب خود، دقیقاًً با همین عبارت، گفته است که «القرآن مخلوق» و کسی که بگوید که آن حضرت چنین نگفته، [[کافر]] است». <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج3، ص208</ref>
+
این فرقه در زمان بغدادی (م:429هـ. ق) در [[ری]] منتشر بوده و بعضی از آن ها با او مباحثه و جدال کرده اند. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص219</ref>
  
−
اما در مقابل [[محمد شهرستانی]] می گوید: « [[مستدرکه]] می گویند کلام خدا، غیر از خدا است و هرچه غیر از خدا باشد، مخلوق است ولی چون [[پیغمبر صلی الله علیه و آله]] گفته کلام الله غیر مخلوق است و سلف هم بر این عبارت، اجماع کرده اند ما نیز گفتار آن ها ـ که می گویند غیر مخلوق است ـ را می پذیریم و مراد ایشان نیز آن است که ترتیب، نظم، حروف و اصوات [[قرآن]] غیر مخلوق است و کسانی هم که می گویند [[قرآن]] مخلوق است مرادشان آن است که به غیر این حروف بعینها، مخلوق است». <ref> [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص81</ref> [[محمد شهرستانی]] خود متوجه غیرمفهوم بودن این عبارات شده و می گوید: «این حکایتی است از آن ها».  
+
قابـل توجـه است که [[شهفور اسفراینی]]، مستدرکه را عـده ای از زعفرانیه برمی شمـرد <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص102</ref> و این در حالی است که مستدرکه ـ چنان که در مدارک سابق آمده است ـ مقابل زعفرانیه و برغوثیه اند.  
  
−
این فرقه در زمان [[عبدالقاهر بغدادی]] (م:429هـ. ق) در [[ری]] منتشر بوده و بعضی از آن ها با او مباحثه و جدال کرده اند. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص219</ref>
+
ابن اثیر می گوید: «این ها در ابتدا بر قول زعفرانیه بوده و سپس به قول استدراک، قائل شدند». <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج3، ص207</ref>
  
−
قابـل توجـه است که [[شهفور اسفراینی]]، [[مستدرکه]] را عـده ای از [[زعفرانیه]] برمی شمـرد <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص102</ref> و این در حالی است که [[مستدرکه]] ـ چنان که در مدارک سابق آمده است ـ مقابل [[زعفرانیه]] و [[برغوثیه]] اند.
+
[[فخر رازی]] در [[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، نام ایشان را « [[مستدرکیه]] » ضبط کرده است. <ref>[[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، [[فخر رازی]]، ص91</ref>
−
 
+
−
[[ابن اثیر]] می گوید: «این ها در ابتدا بر قول [[زعفرانیه]] بوده و سپس به قول استدراک، قائل شدند». <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج3، ص207</ref>
+
−
 
+
−
[[فخر رازی]] در [[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، نام ایشان را « [[مستدرکیه]] » ضبط کرده است. <ref>اعتقادات فِرَق [[المسلمین]] و [[المشرکین]]، [[فخر رازی]]، ص91</ref>
+
  
 
== پانویس ==
 
== پانویس ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۱۳

از نجاریه.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب، مُسْتَدْرِکی را به ضم میم، سکون سین، فتح تاء، سکون دال و کسر راء ضبط کرده است. [۱]

نجاریه به سه فرقه زعفرانیه، برغوثیه و مستدرکه تقسیم شده اند.

در برخی از منابع، علاوه بر این که به سه فرق بودن ایشان اشاره شده، مستدرکه، از زعفرانیه به حساب آمده اند و در نتیجه زعفرانیه دو شاخه هستند: زعفرانیه مستدرکه و زعفرانیه غیر مستدرکه. [۲][۳]

نجاریه قائل به حدوث قرآن بوده اند، ولی از این که بگویند « قرآن مخلوق است» ابا کرده و از اطلاق مخلوق بر قرآن، سر باز می زدند. اما در این میان، مستدرکه بنابر عقیده خود، چیزی را که بر اسلافشان مخفی بود، استدراک کرده و تتمیم می نمودند. البته در این که عبارتی که ایشان در مقام استدراک و تتمیم به کار می برده اند، چه بوده، اختلاف است: بنابر نقل عبدالقاهر بغدادی، مستدرکه از اطلاق لفظ مخلوق بر قرآن ابا نکرده و صریحاً قرآن را مخلوق می خواندند. [۴] ابن اثیر نیز علاوه بر این، اضافه می کند: « مستدرکه می گویند: پیامبر صلی الله علیه و آله به اصحاب خود، دقیقاًً با همین عبارت، گفته است که «القرآن مخلوق» و کسی که بگوید که آن حضرت چنین نگفته، کافر است». [۵]

اما در مقابل محمد شهرستانی می گوید: « مستدرکه می گویند کلام خدا، غیر از خدا است و هرچه غیر از خدا باشد، مخلوق است ولی چون پیغمبر (صلی الله علیه و آله) گفته کلام الله غیر مخلوق است و سلف هم بر این عبارت، اجماع کرده اند ما نیز گفتار آن ها ـ که می گویند غیر مخلوق است ـ را می پذیریم و مراد ایشان نیز آن است که ترتیب، نظم، حروف و اصوات قرآن غیر مخلوق است و کسانی هم که می گویند قرآن مخلوق است مرادشان آن است که به غیر این حروف بعینها، مخلوق است». [۶] شهرستانی خود متوجه غیرمفهوم بودن این عبارات شده و می گوید: «این حکایتی است از آن ها».

این فرقه در زمان بغدادی (م:429هـ. ق) در ری منتشر بوده و بعضی از آن ها با او مباحثه و جدال کرده اند. [۷]

قابـل توجـه است که شهفور اسفراینی، مستدرکه را عـده ای از زعفرانیه برمی شمـرد [۸] و این در حالی است که مستدرکه ـ چنان که در مدارک سابق آمده است ـ مقابل زعفرانیه و برغوثیه اند.

ابن اثیر می گوید: «این ها در ابتدا بر قول زعفرانیه بوده و سپس به قول استدراک، قائل شدند». [۹]

فخر رازی در اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، نام ایشان را « مستدرکیه » ضبط کرده است. [۱۰]

پانویس

  1. ↑ اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج3، ص207
  2. ↑ الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص218
  3. ↑ تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص62 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص107 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص351
  4. ↑ الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص219
  5. ↑ اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج3، ص208
  6. ↑ الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص81
  7. ↑ الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص219
  8. ↑ التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص102
  9. ↑ اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج3، ص207
  10. ↑ اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص91
برگرفته از «http://www.wikiferaq.org/index.php?title=مستدرکه&oldid=27283»