زعفرانیه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «از نجاریه (از مجبره). ایشان پیروان زعفرانی می باشند. وی در ری می زیسته و...» ایجاد کرد)
 
 
(۱۳ نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
از [[نجاریه (از مجبره)]].  
+
از [[نجاریه (از مجبره)|نجاریه]].  
  
−
ایشان پیروان زعفرانی می باشند.  
+
[[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]]؛ زَعْفَرَانی را به فتح زاء، سکون عین و فتح فاء و راء ضبط کرده است. <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج2، ص69</ref>
  
−
وی در [[ری]] می زیسته و پیروان او نیز بیشتر در حوالی [[ری]] بوده اند. <ref> [[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، [[فخر رازی]]، ص91 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص351</ref> او بر این عقیده بوده است که: کلام خـدا غیر خدا است و هر چه غیـر خداست مخلوق است. و در عین حال او می گفته که سگ بهتر از کسانی است که می گویند کلام خدا مخلوق است. <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص102 / [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص219 / [[المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل]]، [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، ص107</ref>
+
ایشان پیروان [[زعفرانی]] می باشند.  
  
−
[[محمد مقدسی]] در [[احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم]] می گوید: «چهار اسم است که معنای آن یکی است: [[زعفرانیه]]، [[واقفیه]]، [[شکاک]] و [[رُستاقیه]] » <ref> [[احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم]]، [[محمد مقدسی]]، ص45</ref> و ادامه می دهد «در [[ری]] غلبه با [[حنفی]] ون است و آن ها [[نجاریه]] هستند بجز رستاق های (دهات قصبه که [[زعفرانیه]] اند و در خلق [[قرآن]] از [[واقفه]] اند. و از بعض دعات [[صاحب بن عبّاد]] شنیدم که می گفت اهل سواد (روستائیان) رَی، در مقابل هر مسئله ای از مسائل اعتقادی، رام شدند بـه جـز در مسئله خلق [[قرآن]]. و ابـوعبدالله زعفـرانی را دیدم کـه از مذهب پدرانش عدول کرده و نجاری شد و اهل رساتیق از او تبری کردند». <ref> [[احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم]]، [[محمد مقدسی]]، ص303</ref>  
+
وی در [[ری]] می زیسته و پیروان او نیز بیشتر در حوالی ری بوده اند. <ref> [[اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین]]، [[فخر رازی]]، ص91 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص351</ref> او بر این عقیده بوده است که: کلام خـدا غیر خدا است و هر چه غیـر خداست مخلوق است. و در عین حال او می گفته که سگ بهتر از کسانی است که می گویند کلام خدا مخلوق است. <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص102 / [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص219 / [[المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل]]، [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، ص107</ref>  
  
−
از آن جا که در [[التبصیر فی الدین]] آمده است: « [[نجاریه]] اتفاق دارند که کلام خدا مخلوق است یعنی مانند [[معتزله]] اند». <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص102</ref> معلوم می شود که [[زعفرانیه]] از [[واقفه]] اند، و لذا می توان آن تناقض گویی زعفرانی رئیس این مذهب ـ که از ابتدای کلام به آن اشاره شد ـ را بر این معنی حمل نمود.  
+
[[محمد مقدسی]] در [[احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم]] می گوید: «چهار اسم است که معنای آن یکی است: زعفرانیه، [[واقفیه (نام معتزله)|واقفیه]]، [[شُکاک (از اهل حدیث)|شکاک]] و [[رُستاقیه]] » <ref> [[احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم]]، [[محمد مقدسی]]، ص45</ref> و ادامه می دهد «در ری غلبه با حنفیون است و آن ها نجاریه هستند بجز رستاق های (دهات) قصبه که زعفرانیه اند و در خلق [[قرآن]] از [[واقفه (از متکلمین پیرو محمد بن ثلجی)|واقفه]] اند. و از بعض دعات [[صاحب بن عبّاد]] شنیدم که می گفت اهل سواد (روستائیان) رَی، در مقابل هر مسئله ای از مسائل اعتقادی، رام شدند بـه جـز در مسئله خلق قرآن. و ابـوعبدالله زعفـرانی را دیدم کـه از مذهب پدرانش عدول کرده و نجاری شد و اهل رساتیق از او تبری کردند». <ref> [[احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم]]، [[محمد مقدسی]]، ص303</ref>
  
−
همچنین لازم است به این امر توجه داشت که [[زعفرانیه]] با این که از فرق [[نجاریه]] اند ولی چون در این مسئله مهم از ایشان جدا شده و متوقف شده اند، در عبارت [[محمد مقدسی]]، در مقابل آن ها به شمار رفته اند.
+
از آن جا که در [[التبصیر فی الدین]] آمده است: « نجاریه اتفاق دارند که کلام خدا مخلوق است یعنی مانند [[معتزله (معتزله)|معتزله]] اند». <ref> [[التبصیر فی الدین]]، [[شهفور اسفراینی]]، ص102</ref> معلوم می شود که زعفرانیه از واقفه اند، و لذا می توان آن تناقض گویی زعفرانی رئیس این مذهب ـ که از ابتدای کلام به آن اشاره شد ـ را بر این معنی حمل نمود.  
−
 
+
−
[[سعید نفیسی]] از مارگولیوث در دائرةالمعارف اسلام این نام را ذکر می کند و آن را [[مصحف زرینیه]] می داند. <ref> [[تاریخ بیهقی]]، [[ابوالفضل بیهقی]]، ج3، ص957</ref>
+
−
 
+
−
[[ابن اثیر]] در [[اللباب فی تهذیب الانساب]]؛ زَعْفَرَانی را به فتح زاء، سکون عین و فتح فاء و راء ضبط کرده است. <ref> [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج2، ص69</ref>
+
  
−
از ترجمه وی اطلاع چندانی ـ بیشتر از آن چه درباره عقاید [[نجاریه]] [[ری]] آورده شده ـ دردست نیست. در کلمات [[خواجه نظام الملک]]، از کسی با نام عبدالله زعفرانی یاد شده است که احتمالاً همین شخص است. (رک: [[غیاثیه]] ) البته [[عبدالقاهر بغدادی]] اشاره کرده که وی برای آن که به شهرت برسد گروهی را روانه حج می کند تا وی را دشنام دهند و به این طریق نام او را در میان مردم منتشر سازند و از سوی دیگر ضمن نسبت دادن حماقت به پیروان او، نقل می کند که ایشان تنها به این علت که زعفرانی، کشمش دوست داشته است و آن ها نمی خواسته اند محبوب مولای خود را بخورند، از خوردن آن امتناع می ورزیده اند.  
+
همچنین لازم است به این امر توجه داشت که زعفرانیه با این که از فرق نجاریه اند ولی چون در این مسئله مهم از ایشان جدا شده و متوقف شده اند، در عبارت مقدسی، در مقابل آن ها به شمار رفته اند.  
  
−
ضمن آن که [[محمد شهرستانی]] نیز بیش از این مطالب اطلاعی به دست نمی دهد و تنها جمله «سگ بهتر از کسانی است که می گویند کلام خدا مخلوق است» را به جمله «کافر است» تغییر داده است. و [[محمد شهرستانی]] درصدد نوعی توجیه درباره تناقض گویی ظاهر کلام زعفرانی برآمده است. <ref> [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص217 / [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص81 / [[سیاست نامه]]، [[خواجه نظام الملک]]، ص234</ref>
 
  
 
== پانویس ==
 
== پانویس ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۱۱

از نجاریه.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب؛ زَعْفَرَانی را به فتح زاء، سکون عین و فتح فاء و راء ضبط کرده است. [۱]

ایشان پیروان زعفرانی می باشند.

وی در ری می زیسته و پیروان او نیز بیشتر در حوالی ری بوده اند. [۲] او بر این عقیده بوده است که: کلام خـدا غیر خدا است و هر چه غیـر خداست مخلوق است. و در عین حال او می گفته که سگ بهتر از کسانی است که می گویند کلام خدا مخلوق است. [۳]

محمد مقدسی در احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم می گوید: «چهار اسم است که معنای آن یکی است: زعفرانیه، واقفیه، شکاک و رُستاقیه » [۴] و ادامه می دهد «در ری غلبه با حنفیون است و آن ها نجاریه هستند بجز رستاق های (دهات) قصبه که زعفرانیه اند و در خلق قرآن از واقفه اند. و از بعض دعات صاحب بن عبّاد شنیدم که می گفت اهل سواد (روستائیان) رَی، در مقابل هر مسئله ای از مسائل اعتقادی، رام شدند بـه جـز در مسئله خلق قرآن. و ابـوعبدالله زعفـرانی را دیدم کـه از مذهب پدرانش عدول کرده و نجاری شد و اهل رساتیق از او تبری کردند». [۵]

از آن جا که در التبصیر فی الدین آمده است: « نجاریه اتفاق دارند که کلام خدا مخلوق است یعنی مانند معتزله اند». [۶] معلوم می شود که زعفرانیه از واقفه اند، و لذا می توان آن تناقض گویی زعفرانی رئیس این مذهب ـ که از ابتدای کلام به آن اشاره شد ـ را بر این معنی حمل نمود.

همچنین لازم است به این امر توجه داشت که زعفرانیه با این که از فرق نجاریه اند ولی چون در این مسئله مهم از ایشان جدا شده و متوقف شده اند، در عبارت مقدسی، در مقابل آن ها به شمار رفته اند.


پانویس

  1. ↑ اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج2، ص69
  2. ↑ اعتقادات فِرَق المسلمین و المشرکین، فخر رازی، ص91 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص351
  3. ↑ التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص102 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص219 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص107
  4. ↑ احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، محمد مقدسی، ص45
  5. ↑ احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، محمد مقدسی، ص303
  6. ↑ التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص102
برگرفته از «http://www.wikiferaq.org/index.php?title=زعفرانیه&oldid=24696»