مقاتلیه: تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | از | + | از مشبّهه مجسّمه. |
ایشان پیروان [[مقاتل بن سلیمان]] می باشند. | ایشان پیروان [[مقاتل بن سلیمان]] می باشند. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۰:۵۶
از مشبّهه مجسّمه.
ایشان پیروان مقاتل بن سلیمان می باشند.
دائرة المعارف بزرگ اسلامی در باب مقاتل بن سلیمان می نویسد: « مقاتل بن سلیمان (م:150هـ. ق) از متکلمان و تفسیرنویسان نامدار بلخ بود. وی که از نزدیکان مقاتل بن حیان (م:135هـ. ق) ـ که مدتی والی بلخ بوده ـ به حساب می آمده، اندیشه های تشبیهی افراطی داشته است. وی در مسجد جامع بلخ تفسیر می گفته است و در همین مسجد با جهم بن صفوان ـ که به شدت با اندیشه های تشبیهی در تضاد بود ـ مناظره کرده و همین امر به تبعید جهم به ترمذ شده است. » [۱]
نشوان حمیری مقاتلیه را از مجبّره به حساب آورده [۲] و ظاهراً به پیروی از او محمد جواد مشکور و عبدالمنعم حفنی نیز ایشان را از مجبّره برشمرده اند. [۳] درحالی که مطهر مقدسی در البدء و التاریخ [۴]، محمد بن احمد خوارزمی در مفاتیح العلوم [۵] و ابوالقاسم بلخی در بیان الادیان [۶] به مشبّهه بودن ایشان اشاره دارند و سخنی از اندیشه جبری به میان نیاورده اند. با این حساب روشن است که آنچه از حافظ رجب برسی در مشارق انوار الیقین فی اسرار المؤمنین [۷] درباره فرقه مقابلیه نقل شده، مربوط به فرقه مقاتلیه است و به احتمال زیاد مرجع وی کتاب الحور العین بوده است. رک: مقابلیه. [۸]
پانویس
- ↑ دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج12، ص470
- ↑ الحور العین، نشوان حمیری، ص149
- ↑ فرهنگ فِرَق اسلامی، محمد جواد مشکور، ص429 / موسوعة الفرق و الجماعات و المذاهب و الاحزاب و الحرکات الاسلامیة، عبدالمنعم حفنی، ص617
- ↑ البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص141
- ↑ مفاتیح العلوم، محمد بن احمد خوارزمی، ص47
- ↑ بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص86
- ↑ مشارق انوار الیقین فی اسرار المؤمنین، ص205
- ↑ فرهنگ نامه فرقه های اسلامی، شریف یحیی الامین، ص263
