مُنتصیه: تفاوت بین نسخه‌ها

[[شمس الدین محمد آملی]] می نویسد: «[[غلاة (غلات، غلاة)|غلاة]] گروهی هستند که در حق ائمه غلو کردند تا به حدی که بر ایشان به الوهیت حکم کردند. و ایشان به تشبیه و بدا و رجعت و تناسخ قائلند. ایشان را در [[اصفهان]]، [[جرمی]] (به جیم) [می نامند]؛ و در [[ری]]، [[مزدکی]]؛ و در [[آذربایجان]]، [[دوقولی]] ؛ و در [[ماوراءالنهر]]، منتصی. » وی سپس به نام فرقه های مختلف غلاة اشاره کرده و به تفصیل ایشان را بیان می دارد. <ref> [[نفائس الفنون فی عرایس العیون]]، [[شمس الدین محمد آملی]]، ج2، ص278</ref> شایان ذکر است که [[مرتضی رازی]] در [[تبصرة العوام]] با اشاره به چنین مطلبی نام [[امامیه]] را در اصفهان، [[خرّمی]] (به خاء)؛ و در ری، مزدکی و [[سنبادی]]؛ در آذربایجان، [[قولیه]] و [[ماوراءالنهر]]، [[مغان]] ضبط کرده است. <ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص180</ref> [[آیت الله سید مهدی روحانی]] در شرح فرقه قولیه به نقل از تبصرة العوام می نویسد: « قولیه: نام [[شیعه عباسیه]] در آذربایجان » این درحالی است که تبصرة العوام پس از بیان شیعه عباسیه می نویسد: «بدان که از جمله فرق که ایشان دعوی شیعت گری کنند در زمان ما چهار فرقت بیش نباشند: اول: [[نصیریان]]، و بیان کفرشان کردیم؛ دوم: [[اسماعیلیان]] ؛ سوم: [[زیدیان]]؛ چهارم: امامیان. جز اینها یک آدمی نیابی که به اعتقاد آن قوم بود که از پیش یاد کردیم و جمله هلاک شدند. » <ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص180</ref> وی پس از این جملات بلافاصله می نویسد: «بدان که این قوم را در هر موضعی به لقبی خوانند، در بلاد اصفهان و نواحی آن، خرمیه ؛ و در [[قزوین]] و ری، مزدکیه و سنبادی؛ و در [[ماهین]]، [[محمّره]] ؛ و در آذربایجان، قولیه ؛ و در ماوراءالنهر، مغان. » <ref>همان</ref> با توجه به این که معلوم نیست «این قوم» به چه بر می گردد می توان جمله مرحوم [[آیت الله سید مهدی روحانی]] را توجیه نمود ولی با توجه به آنچه از بقیه اسامی می دانیم، می توان گفت قولیه، نام دیگر خرّمیه و [[باطنیه]] بوده که گاه بر اسماعیلیان اطلاق می گردیده است و در صورت توسعه می توان آن را نام عموم شیعیان دانست. [[محمد شهرستانی]] نیز در [[الملل و النحل]] نام غلاة را در آذربایجان، [[زقولیه]] ضبط کرده است. <ref> [[الملل و النحل]]، [[محمد شهرستانی]]، ج1، ص155</ref> [[آیت الله سید مهدی روحانی]] در ذیل فرقه زقولیه می نویسد: «در کتابی از مؤلفات تقی زاده این نام به صورت [[زکولیه]] و [[ذکولیه]] و در جای دیگر [[کودیه]] آمده است. » ایشان منابع مذکور را مشخص نکرده اند.