مجبّره: تفاوت بین نسخه‌ها
از دایره المعارف فرق اسلامی
Ma.zarifiyan (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۵ نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| + | یا: [[جبریه]]، یا: [[اهل جبر]]. | ||
| − | + | عموم فرقه هایی که قائل به فاعل مختار نبوده و افعال را از بندگان نفی می کنند؛ مانند [[جَهمیه]]، [[نجاريه (از مجبره)|نجاریه]]، [[کلابیه]]، [[اهل حدیث (اصحاب حدیث)|اهل حدیث]] و [[اشاعره]]. <ref> [[البدء و التاریخ]]، [[مطهر مقدسی]]، ج5، ص146 / [[بیان الادیان]]، [[ابوالقاسم بلخی]]، ص84 / [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص48 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص349 / [[النقض]]، [[عبدالجلیل رازی]]، ص306</ref> | |
| − | + | ||
| − | عموم فرقه هایی که قائل به فاعل مختار نبوده و افعال را از بندگان نفی می کنند؛ مانند [[جَهمیه]]، [[نجاریه]]، [[کلابیه]]، [[اهل حدیث]] و [[اشاعره]]. <ref> [[البدء و التاریخ]]، [[مطهر مقدسی]]، ج5، ص146 / [[بیان الادیان]]، [[ابوالقاسم بلخی]]، ص84 / [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص48 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص349 / [[النقض]]، [[عبدالجلیل رازی]]، ص306</ref> | + | |
ایشان، خود علاقه دارند تا [[اصحاب مخلوق]] خوانده شوند. <ref> [[الافصاح فی الامامة]]، [[شیخ مفید]]، ص227</ref> | ایشان، خود علاقه دارند تا [[اصحاب مخلوق]] خوانده شوند. <ref> [[الافصاح فی الامامة]]، [[شیخ مفید]]، ص227</ref> | ||
| − | شیخ [[عبدالجلیل رازی]] در [[النقض]] می نویسد: «چند لقب، لایق | + | شیخ [[عبدالجلیل رازی]] در [[النقض]] می نویسد: «چند لقب، لایق مجبّره است: مجبّره، [[قَدَریه]]، [[مشبّهه]]، [[ناصبی]]، جَهمیه، کلّابیه، [[صِفاتیه]]، [[مباقلیه]]، خارجی، گبر و اشعری. » <ref> [[النقض]]، [[عبدالجلیل رازی]]، ص550</ref> |
رک: [[اصحاب مخلوق]]. | رک: [[اصحاب مخلوق]]. | ||
| − | بنا به نوشته [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، اندیشه | + | بنا به نوشته [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، اندیشه مجبّره از [[معاویة بن ابی سفیان]] و ملوک بنی مروان حادث شد و سپس فتنه آن، بزرگ گردید. <ref> [[المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل]]، [[احمد بن یحیی بن مرتضی]]، ص19</ref> |
سید [[مرتضی رازی]] می نویسد: «که از قدیم معروف بوده است که الجبر و التشبیه امویان و العدل و التوحید علویان». <ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص176</ref> | سید [[مرتضی رازی]] می نویسد: «که از قدیم معروف بوده است که الجبر و التشبیه امویان و العدل و التوحید علویان». <ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص176</ref> | ||
| − | آن چه در کتاب [[تبصرة العوام]] موجود است چنین است: «اول کسی که جبر آشکار کرد در اسلام، | + | آن چه در کتاب [[تبصرة العوام]] موجود است چنین است: «اول کسی که جبر آشکار کرد در اسلام، معاویة بن ابی سفیان بود و اساس جبر، او نهاد و از این جاست که امیرالمؤمنین [[علی علیه السلام]] می فرماید: التوحید و العدل نبویان و الجبر و التشبیه امویان. » <ref> [[تبصرة العوام]]، [[مرتضی رازی]]، ص176</ref> |
| − | و نیز [[ابن سعد]] از ایوب نقل می کند: «که با [[حسن بصری]] (م:110هـ. ق) چند بار در مسئله قدر صحبت کردم که از کلامش منصرف شود، تا این که او را به سلطان | + | و نیز [[ابن سعد]] از [[ایوب]] نقل می کند: «که با [[حسن بصری]] (م:110هـ. ق) چند بار در مسئله قدر صحبت کردم که از کلامش منصرف شود، تا این که او را به سلطان [دولت] ترسانیدم، آن وقت گفت در این موضوع دیگر صحبتی نمی کنم». <ref> [[الطبقات الکبری]]، [[ابن سعد]]، ج7، ص167</ref> |
رک: [[جبریه]]. | رک: [[جبریه]]. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۰۱
عموم فرقه هایی که قائل به فاعل مختار نبوده و افعال را از بندگان نفی می کنند؛ مانند جَهمیه، نجاریه، کلابیه، اهل حدیث و اشاعره. [۱]
ایشان، خود علاقه دارند تا اصحاب مخلوق خوانده شوند. [۲]
شیخ عبدالجلیل رازی در النقض می نویسد: «چند لقب، لایق مجبّره است: مجبّره، قَدَریه، مشبّهه، ناصبی، جَهمیه، کلّابیه، صِفاتیه، مباقلیه، خارجی، گبر و اشعری. » [۳]
رک: اصحاب مخلوق.
بنا به نوشته احمد بن یحیی بن مرتضی، اندیشه مجبّره از معاویة بن ابی سفیان و ملوک بنی مروان حادث شد و سپس فتنه آن، بزرگ گردید. [۴]
سید مرتضی رازی می نویسد: «که از قدیم معروف بوده است که الجبر و التشبیه امویان و العدل و التوحید علویان». [۵]
آن چه در کتاب تبصرة العوام موجود است چنین است: «اول کسی که جبر آشکار کرد در اسلام، معاویة بن ابی سفیان بود و اساس جبر، او نهاد و از این جاست که امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرماید: التوحید و العدل نبویان و الجبر و التشبیه امویان. » [۶]
و نیز ابن سعد از ایوب نقل می کند: «که با حسن بصری (م:110هـ. ق) چند بار در مسئله قدر صحبت کردم که از کلامش منصرف شود، تا این که او را به سلطان [دولت] ترسانیدم، آن وقت گفت در این موضوع دیگر صحبتی نمی کنم». [۷]
رک: جبریه.
پانویس
- پرش به بالا ↑ البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص146 / بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص84 / تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص48 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص349 / النقض، عبدالجلیل رازی، ص306
- پرش به بالا ↑ الافصاح فی الامامة، شیخ مفید، ص227
- پرش به بالا ↑ النقض، عبدالجلیل رازی، ص550
- پرش به بالا ↑ المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص19
- پرش به بالا ↑ تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص176
- پرش به بالا ↑ تبصرة العوام، مرتضی رازی، ص176
- پرش به بالا ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج7، ص167
