رهبانیه

نام تعریضی اشعریه.

مرحوم محمد جواد مشکور به واسطه مطلبی که مرتضی رازی صاحب تبصرة العوام درباره ابوالحسن اشعری نوشته، از فرقه ای با عنوان رهبانیه یاد می کند. مطالعه مطلب مرتضی رازی علاوه بر این که تعصبات مذهبی وی را معلوم می دارد، هیچ دلالتی بر این که این نام متعلق به فرقه ای اسلامی بوده است، ندارد. مرتضی رازی می نویسد: «گویند ابوالحسن اشعری نصرانی بود می خواست تا دین رسول صلی الله علیه و آله و اعتقاد بر خلق تباه کند، به میان مسلمانان آمد گفت مسلمان شدم و بدعت های چند بنهاد، زیادت از آن که نصاری گویند و او را خواهری بود از رهبانیه نصاری. وقتی بشد تا او را بیند خواهر او را بخود راه نداد، ابوالحسن اشعری حیله چند انگیخت و تملّق ها نمود تا او را راه داد، چون بدو رسید خواهر او را لعنت کرد و گفت دین آبا و اجداد خود رها کردی و بدین محمد صلی الله علیه و آله رفتی، گفت من دین آبا ترک نکردم و غرض من افساد دین محمد صلی الله علیه و آله بود و بدعت های چند از بهر ایشان نهادم که تا روز قیامت از آن خلاص نیابند و ابوالحسن اشعری همان نصرانیست که در اول بود، خواهرش ازین سخن خوشدل شد و او را دعا کرد و این حکایت از بعضی مشبّهه مغرب شنیدم و العهدة علیهم».