اصلحیه

از معتزله.

عثمان بن عبدالله عراقی در الفرق المفترقة بین اهل الزیغ و الزندقة، قَدَریه را به دوازده فرقه تقسیم می کند ولی از سیزده فرقه نام می برد که عبارتند از: اصلحیه، واصلیه، عمریه، هذیلیه، هشامیه، قاسطیه، عوضیه، ثنویه، بهاشمیه، روندیه، خیاطیه، ناکثيه و نظّامیه.

وی در شرح عقیده فرقه اصلحیه می نویسد: « اصلحیه می پندارند که بر خداوند واجب است که آنچه اصلح به حال عباد است را به آن ها عطا کند و اگر چنین نکند، واجب را اخلال کرده و ظلم و جور نموده است. »

جالب اینجاست که وی در پایان این عبارت، اصلحیه را همان معتزله معرفی کرده و می نویسد: «به ایشان همچنین معتزله گفته می شود چرا که از ملت، اعتزال و دوری گزیده اند. » روشن است که هم در اسامی فرق و هم در این عبارت تصحیف ها و اشتباهات روشنی است.