خنّاقون

جاحظ در کتاب الحیوان سه شعر از حماد راویه نقل می کند که در مورد قبائل و فرقی است که متهم به خنق (خفه کردن مردم) بوده اند. از جمله این فرق، پیروان ابوالجارود زیاد اعمی، رئیس جارودیه زیدیه، می باشند.

معدان سمیطی نیز در قصیده خود که در آن فرق اسلامی را مورد اشاره قرار می دهد، از مغیرة با عنوان مغتال (تروریست) یاد می کند.

هم چنین ابن قتیبه در المعارف می گوید « خناقون از منصوریه اند». در الحور العین نیز آمده است: « حسینیه از منصوریه، پیروان حسین بن ابی منصور خمس مالهائی که به سبب خنق به دست می آوردند به حسین می دادند».

شعر مذکور در کتاب الحیوان چنین است:

اذا سـرتَ فی عِجْل فسِر فی صحاب *** و کنـدة فاحـذرهـا حِـذارَک للخَسْف

و فی شیعـة الاعمـی زیـار و غیلـةٌ *** و قَشـب و اعمــالٌ لجـندلـة القَـذْف

در دو نسخه از چاپ های کتاب الحیوان، سخن از زیار (به راء) رفته است و نه زیاد اعمی (به دال)، اما آیت الله سید مهدی روحانی نام وی را به نقل از کتاب الحیوان «زیاد» ضبط کرده است.

ابن قتیبه، در «المعارف»، منصوریه را از زمره فرق رافضه برشمرده و ایشان را منسوب به ابی منصور الکسْف می داند. وجه نام گذاری وی به «کسف» آن بوده که وی به پیروانش می گفته: آیه شریفه «و ان یروا کسفاً من السماء ساقطا» درباره من نازل شده است.

قصیده مذکور چنین است:

حبشـی و کافر سبیـانی *** حـربـی و نـاسـخ قتّـال

تلک تیمیةٌ و هاتیک صمـت *** ثـم دین المغـیـرة المغتـال