کعبیه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «از معتزله بغداد. ایشان پیروان ابوالقاسم عبدالله بن احمد بن محمود معر...» ایجاد کرد)
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۲۷ مهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۰۰:۲۳

از معتزله بغداد.

ایشان پیروان ابوالقاسم عبدالله بن احمد بن محمود معروف به کعبی و بلخی می باشند. [۱] وی از بزرگان معتزله بوده و به آن مذهب دعوت می کرده است. کعبی به همراه ابوعلی جبایی و ابن اخشید ریاست معتزله را برعهده داشته اند. وی کلام را از ابوالحسین عبدالرحیم خیاط فراگرفت [۲] و فرقه منسوب به او را گاه کعبیه و گاه بلخیه می نامند. وی کتابی در طعن محدثین و اهل حدیث تألیف کرده که شاهد خوبی بر کثرت اطلاع و تعصب او (به عقیده اهل سنت ) می باشد. کتاب مذکور درباره طعن بر بزرگان محدثین و مثالب آن ها و تدلیس آن ها و نفهمی و تناقض گویی آن ها است. بلخی در سال 273هجری قمری متولد شده و در بلخ در سال 319 هجری قمری وفات کرده است.

عبدالقاهر بغدادی در الفرق بین الفرق [۳] و شهفور اسفراینی در التبصیر فی الدین [۴] مطالبی را به کعبی نسبت داده اند که نمی تواند به عنوان نکات ممیزه بوده و عامل پیدایش فرقه مستقلی گردد. و روشن است که مؤلفین مذکور، می خواستند به هر نحو، هفتاد و سه فرقه مورد اشاره در روایات را تکمیل کنند.

ابن اثیر به نقل از عبدالکریم بن محمد سمعانی به کعبی نسبت داده است که خدای متعال اراده ندارد و تمام افعال او بی اراده و مشیت است. [۵]

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب، کعْبی را به فتح کاف و سکون عین ضبط کرده است. [۶]

پانویس

  1. بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص64 / تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم، سیدعلی جرجانی، ص151 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص73 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص348
  2. لسان المیزان، ابن حجر عسقلانی، ج3، ص716
  3. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص192
  4. التبصیر فی الدین، شهفور اسفراینی، ص84
  5. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج3، ص101
  6. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج3، ص101