خابطیه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
  
از [[معتزله]].  
+
از [[معتزله (معتزله)|معتزله]].  
  
 
ایشان پیروان [[احمد بن خابط]] بوده اند.  
 
ایشان پیروان [[احمد بن خابط]] بوده اند.  
سطر ۶: سطر ۶:
 
گـویـا وی عقـایـدی متفـاوت بـا عقـایـد اسـلامـی داشتـه اسـت. <ref> [[تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم]]، [[سیدعلی جرجانی]]، ص78 / [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص240 و 297 / [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج1، ص408 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص347 / [[نفائس الفنون فی عرایس العیون]]، [[شمس الدین محمد آملی]]، ج2، ص271</ref>
 
گـویـا وی عقـایـدی متفـاوت بـا عقـایـد اسـلامـی داشتـه اسـت. <ref> [[تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم]]، [[سیدعلی جرجانی]]، ص78 / [[الفرق بین الفرق]]، [[عبدالقاهر بغدادی]]، ص240 و 297 / [[اللباب فی تهذیب الانساب]]، [[ابن اثیر]]، ج1، ص408 / [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص347 / [[نفائس الفنون فی عرایس العیون]]، [[شمس الدین محمد آملی]]، ج2، ص271</ref>
  
[[عبدالرحیم خیاط]] از [[ابن راوندی]] نقل کرده که: «فضل حذاء و ابن خابط از [[معتزله]] و [[نظّامیه]] بوده و می گفته اند که مسیح عالم را خلق کرده و رب العالمین است و محاسب مردم در روز قیامت هم اوست و مقصود از این روایت نبوی که گفته «ترون ربکم کما ترون القمر لاتضامون فی رؤیته»،<ref>ترون ربکم کما ترون القمر. ([[صحیح بخاری]]، [[محمد بن اسماعیل بخاری]]، ج1، ص209 / [[صحیح مسلم بشرح النووی|صحیح مسلم]]، [[مسلم نیشابوری]]، ج1، ص439) </ref> مسیح می باشد». [[عبدالرحیم خیاط]] منقولات [[ابن راوندی]] را ضمناً تصدیق کرده و می گوید: «[[معتزله]] ابن خابط را از خود طرد کرده و [[واثق عباسی|واثق]] را از الحاد او آگاه نمودند. [[واثق عباسی]] نیز به ابن ابی دؤاد امر کرد که در کار او نظر و تحقیق کند و حکم را در حق او اجرا نماید اما در این اثناء ابن خابط مرد». <ref> [[الانتصار و الرد علی ابن الراوندی الملحد]]، [[عبدالرحیم خیاط]]، ص148</ref>
+
[[عبدالرحیم خیاط]] از [[ابن راوندی]] نقل کرده که: «[[فضل حذاء]] و ابن خابط از معتزله و [[نظّامیه]] بوده و می گفته اند که [[مسیح]] عالم را خلق کرده و رب العالمین است و محاسب مردم در روز قیامت هم اوست و مقصود از این روایت نبوی که گفته «ترون ربکم کما ترون القمر لاتضامون فی رؤیته»،<ref>ترون ربکم کما ترون القمر. ([[صحیح بخاری]]، ج1، ص209 / [[صحیح مسلم بشرح النووی|صحیح مسلم]]، ج1، ص439) </ref> مسیح می باشد». عبدالرحیم خیاط منقولات [[ابن راوندی]] را ضمناً تصدیق کرده و می گوید: «معتزله ابن خابط را از خود طرد کرده و [[واثق عباسی|واثق]] را از الحاد او آگاه نمودند. واثق نیز به [[ابن ابی دؤاد]] امر کرد که در کار او نظر و تحقیق کند و حکم را در حق او اجرا نماید اما در این اثناء ابن خابط مرد». <ref> [[الانتصار و الرد علی ابن الراوندی الملحد]]، [[عبدالرحیم خیاط]]، ص148</ref>
  
 
بنابراین می توان گفت وفات ابن خابط بین سال های 227 و 232هجری قمری واقع شده است.  
 
بنابراین می توان گفت وفات ابن خابط بین سال های 227 و 232هجری قمری واقع شده است.  

نسخهٔ ‏۱۳ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۵۴

از معتزله.

ایشان پیروان احمد بن خابط بوده اند.

گـویـا وی عقـایـدی متفـاوت بـا عقـایـد اسـلامـی داشتـه اسـت. [۱]

عبدالرحیم خیاط از ابن راوندی نقل کرده که: «فضل حذاء و ابن خابط از معتزله و نظّامیه بوده و می گفته اند که مسیح عالم را خلق کرده و رب العالمین است و محاسب مردم در روز قیامت هم اوست و مقصود از این روایت نبوی که گفته «ترون ربکم کما ترون القمر لاتضامون فی رؤیته»،[۲] مسیح می باشد». عبدالرحیم خیاط منقولات ابن راوندی را ضمناً تصدیق کرده و می گوید: «معتزله ابن خابط را از خود طرد کرده و واثق را از الحاد او آگاه نمودند. واثق نیز به ابن ابی دؤاد امر کرد که در کار او نظر و تحقیق کند و حکم را در حق او اجرا نماید اما در این اثناء ابن خابط مرد». [۳]

بنابراین می توان گفت وفات ابن خابط بین سال های 227 و 232هجری قمری واقع شده است.

ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب ؛ خَابِطی را به فتح خاء و کسر باء ضبط کرده است. [۴]


احمد بن علی مقریزی نام ایشان را حائطیه (به حاء مهمله و همزه) و نام مؤسس این فرقه را احمد بن حائط ضبط کرده است.

ابن حزم نیز وی را احمد بن حابط (به حاء مهمله و باء) معرفی می کند. [۵]

شایان ذکر است که عبدالقاهر بغدادی ایشان را از زمره مشبّهه به شمار آورده است. [۶]

پانویس

  1. تعریفات العلوم و تحدیدات الرسوم، سیدعلی جرجانی، ص78 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص240 و 297 / اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص408 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص347 / نفائس الفنون فی عرایس العیون، شمس الدین محمد آملی، ج2، ص271
  2. ترون ربکم کما ترون القمر. (صحیح بخاری، ج1، ص209 / صحیح مسلم، ج1، ص439)
  3. الانتصار و الرد علی ابن الراوندی الملحد، عبدالرحیم خیاط، ص148
  4. اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص408
  5. الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، ابن حزم، ج1، ص369 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص348
  6. الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص240