نیاسیه

یا: نیسیه

از صوفیه تیجانیه. فرهنگ نامه فرقه های اسلامی ایشان را نیسیه معرفی کرده است و مؤسس این فرقه را برخلاف دائرة المعارف بزرگ اسلامی، شیخ عبدالله انیاس ضبط نموده است.

ایشان منسوب به شیخ ابراهیم نیاس از مشایخ سنگال می باشند.

دائرة المعارف بزرگ اسلامی درباره طریقه تجانی می نویسد: « تیجانیه را در 1288 هجری قمری فردی الجزایری به نام ابوالعباس احمد بن محمد مختار تیجانی (م: 1230هـ. ق) که خود یکی از خلیفه های طریقه خلوتیه بود، تشکیل داد. تیجانیه طریقه ای بسته و وحدت گراست. اما انشعاباتی که اغلب مبتنی بر دسته بندی های نژادی اند، در درون آن وجود دارد، بدین شرح: یکم. عُمَریه، که منسوب به حاج عمر بن ساعد تال (م: 1281هـ. ق) و مربوط به خاندان های توکولور و سونینکه در سنگال، مالی، گینه، چاد و کامرون است؛ دوم. تیواوانیه، که مربوط به مریدان وُلوفِ حاج مالک سی (م: 1302هـ. ش) در سنگال و بخش های مختلف غرب آفریقاست؛ سوم. نیاسیه یا تربیه، که آن را ابراهیم نیاس (م: 1354هـ. ش) تشکیل داد. وی بر اهمیت سرمشق قرار دادن سنت پیامبر صلی الله علیه و آله در زندگی فردی تأکید می کرد و با پافشاری بر جهاد نفس، جهاد نظامی را غیرضروری می شمرد. این طریقه در سودان پیروان بسیار دارد؛ چهارم. حافظیه، که آن را محمد حافظ ولی مختار (م: 1247هـ. ق) از اهالی موریتانی ایجاد کرد و علاوه بر موریتانی، در نیجریه، چاد و کامرون نیز گسترش یافت؛ پنجم. مُریدیه نیز طایفه ای است که ریشه در طریقه قادریه دارد و در 1303هجری قمری آن را احمدو بامبا (م: 1306هـ. ش) در سنگال تأسیس کرد. ورد نزد این طایفه مجموعه ای از ذکرها و وردهای دو طریقه تیجانی و قادریه است. اما به سبب تعالیم و سازماندهی احمدو بامبا، به طریقه ای مستقل تبدیل شده است. قرائت اوراد و اذکار اسلامی به زبان محلی وُلوف، و مهدی گرایی و موعودگرایی نیز از ویژگی های این طریقه است.