نفاثیه

از اِباضیه.

ایشان پیروان فرج بن نصر معروف به النفاث می باشند.

دائرة المعارف بزرگ اسلامی این فرقه را از خوارج اِباضیه دانسته و می نویسد: «این فرقه منسوب به فرج بن نصر، معروف به نفاث است که نزد امام افلح بن عبدالوهاب شاگردی کرد، اما سرانجام به انکار امام برخاست. وی عالم، باهوش و دارای حافظه ای نیرومنـد بـود و به درجات عـالی علمی رسید. چنـانکه از بعضی روایـات برمی آید، خوض و دقت بسیـار در فتـاوی و احکام خود داشت. نفاث ظاهـراً بـر اثـر فشارهای دستگـاه حکومتـی به بغداد رفت و به تنهـا نسخـه ای که از دیوان (مجموعه احادیث) جابر بن زید در کتابخانه خلیفه باقی مانده بود، دست یافت و از آن نسخه برداشته با خود به مغرب برد.

فرقه نفاثیه از جانب اباضیان نَفُوسه [کوهی در آفریقا که پایگاه اباضیان بوده است] با اقبال تمام روبه رو شد و فرج بن نصر در 190 هجری قمری در مغرب بر ضدّ امام افلح بن عبدالوهاب سر به شورش برداشت و علت مهم مخالفتش با امامت افلح، موروثی شدن امامت و حذف عامل شورا در انتخاب امام بود. نفاث، افلح را ملامت می کرد که خواستار قدرت برای مقاصد خود است، دستگاهی چون دربار سلاطین برای خود ساخته، لباس ابریشمین می پوشد، از پرداختن به جهاد علیه عباسیان کوتاهی می کند و عمال و جاسوسانی برای اخذ مالیات شرعی به کار می گیرد. وی نظرات تازه ای هم در مسائل اعتقادی و به خصوص در فقه آورده بود. مثلاًً خطبه را در نماز جمعه بدعت می دانست. از عقاید کلامی جالب توجه و مهم نفاثیه یکی این بود که خداوند را همان دهر می دانستند و می گفتند که شرح این عقیده را در کتاب خود به نام دفتر آورده اند، کتابی که کاملاً مجهول است».