حُبّیه (از جبریه)

از جبریه.

ایشان می گویند هر کس از جام محبت خدا بنوشد ارکان دین (واجبات دینی) از او ساقط خواهد شد.

به نظر می رسد با توجه به این که محمد مقدسی در احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم می گوید: «سوس، در خوزستان، قصبه آبادی است و اهل آن از اهل سنت و جماعت ند، جز این که از حنابله اند و اوقات خود را به رقص می گذرانند و اکثرشان حبیه اند»؛ باید گفت که هر دو فرقه ای که محمد بن احمد خوارزمی در مفاتیح العلوم و ابن جوزی در تلبیس ابلیس نقل کرده اند و یکی ایشان را از مشبّهه و دیگری از جبریه دانسته، یک فرقه می باشند. زیرا حنابله هم از مشبّهه و هم از مجبره اند.

ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه در مسئله رؤیت خدا پس از آن که از اشاعره و حنابله و کرامیه، جواز رؤیت خدا را نقل کرده، می گوید: «از مضر و کهمس و احمد جهیمی حکایت شده که آنان رؤیت خدا و ملامسه و مصافحه با او را تجویز می کردند و معتقد بودند که انسان های مخلص هر وقت بخواهند با خدا معانقه می کنند و ایشان حبیه نامیده می شوند».

شریف یحیی الامین و عبدالمنعم حفنی ایشان را از متصوفه برشمرده اند. و همان مطالب را به ایشان نسبت داده اند.

ابن جوزی در تلبیس ابلیس جبریه را به دوازده فرقه تقسیم می کند که عبارتند از: مضطربه، افعالیه، مفروغیه، نجاریه، مُتَأَنِّیه، کسبیه، سابقیه، حبّیه، خوفیه، فکریه، خسّیه و معیه. وی سپس به شرح هریک از این فرقه ها می پردازد. ابن جوزی درباره فرقه حبیه می نویسد: «ایشان می گویند کسی که از جام محبت خدا نوشیده باشد، از او تکالیف ساقط است. »