محمد بن الحسین موسوی، معروف به سید رضی

ابوالحسن محمد بن الحسین موسوی، معروف به سید رضی و شریف رضی از عالمان برجسته امامیه است. روزگار سید مقارن با دوره سوم خلافت عباسیان (334 ـ 447هـ. ق) و فرمانروایی آل بویه بر عراق مي‌باشد. این دوره را از لحاظ فرهنگی، عصر زرین مي‌نامند. آل بویه از سلسله های ایرانی نژاد و شیعه مذهب از فرزندان ابوشجاع بویه بودند که میان سال های 322 ـ 448 هجری قمری بر بخش بزرگی از ایران و عراق و جزیره تا مرزهای شام فرمان راندند. پدر سید، ابواحمد حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم مجاب، فرزند امام موسی بن جعفر علیهماالسلام ملقب به طاهر اوحد ذی المناقب، نقابت طالبیان بغداد و سرپرستی همه آنان و متصدی دادگاه مظالم و امیری حج را برعهده داشت. عضد الدوله در 367 هجری قمری، ابواحمد طاهر ذی المناقب، برادر او ابوعبدالله بن موسی، محمد بن عمر علوی شخصیت بزرگ شیعه در کوفه، و ابومحمد قاضی القضاة بغداد را دستگیر کرد و پس از مصادره اموالشان، آنان را به قلعه اصطخر فرستاد و به زندان انداخت. مادر سید رضی، فاطمه دختر یکی از بزرگان زیدیه طبرستان مي‌باشد. سید رضی در سال 359 هجری قمری به دنیا آمد. برادرش سید مرتضی ابوالقاسم علی بن الحسین الموسوی علم الهدی (356 ـ 436هـ. ق) و شاگرد و جانشین شیخ مفید (م: 413هـ. ق) و استاد شیخ طوسی (م: 460هـ. ق) بوده است. نبوغ ذاتی سید رضی، بهره مند ی از خانواده ای فرهیخته و محیط و شرایط فرهنگی بسیار پیشرفته ـ در بغداد سده های چهارم و پنجم هجری قمری ـ زمینه فرهنگی بسیار مناسبی برای آموزش همگان به ویژه سید رضی فراهم ساخته بود. سید رضی در همه رشته های دانش روزگار خود به استادی دست یافته بود. وی نه تنها در شعر استادی بی مانند که در نویسندگی و نثر و علوم بلاغت نیز یکه تاز میدان ادبیات عرب به شمار مي‌رود. سید رضی در سرودن انواع شعر استاد است و دیوان او مشهورترین انواع شعر را در خود جای داده است. سید رضی در کارهای سترگ و مسئولیت های اجرایی بزرگ نیز شایستگی چشمگیری از خود بروز داده است. بهاءالدوله او را جانشین خود (شاهنشاه و امیرالامراء) در بغداد مي‌کند و بارها به مقامات والایی در معنی برابر خلافت و در ظاهر پایین تر از آن مي‌رسد. سید رضی افزون بر منصب های یاد شده، فرمانروایی بر حرمین یعنی مکه و مدینه را هم در روزگار خلافت القادر بالله عباسی به دست مي‌آورد. سیدرضی در بامداد یکشنبه 6 محرم 406 هجری قمری در خانه اش در بغداد، زندگی پرماجرا و پویا و پربرکت را بدرود گفت. برادر بزرگش سید مرتضی علم الهدی این مصیبت باورنکردنی و غیر منتظره را تاب نیاورده برای گریه و زاری و عزاداری به حرم جدش امام موسی کاظم علیه السلام پناه برد. از وی فرزندی به اسم عدنان بن رضی مشهور به مرتضای ثانی به جای ماند.