جوشنیه

پیروان فضل حدثی، از شاگردان نظام.

محمد جواد مشکور به نقل از سواد اعظم به این نام اشاره می کند. سواد اعظم از جوشیان نام می برد و محمد جواد مشکور احتمال داده که این نام مصحف حدئیان بوده که منسوب به فضل حدئی (به همزه) از زمرة شاگردان نظام باشد.

این در حالی است که محقق کتاب سواد اعظم احتمال داده است این نام مصحّف «حدثیان» باشد. وی می نویسد: «حدثیان پیروان فضل بن حدثی از شاگردان نظام بوده اند. »

عبدالمنعم حفنی علی رغم آن که می گوید: «ایشان خود را حَدَثیه پیروان فضل حدثی، معرفی می کنند»، می نویسد: «ایشان اصحاب حکیم ابوالقاسم بن محمد بن اسماعیل معروف به جوشن و حکیم سمرقندی می باشند، ایشان قائل به تناسخ بوده و از ملاحده به شمار می آیند». با توجه به شرح مذکور، ظاهراً باید دو فرقه جوشنیه موجود باشند.

محمد جواد مشکور می نویسد: «فضل در مذهب نظام، سه چیز افزود: اول: شرکت عیسی بن مریم در تدبیر کار جهان، چون آفریدگار ثانی؛ دوم: قول به تناسخ؛ و سوم: رؤیت عقل اول. »

رک: حَدَثیه.