غرجستان

در افغانستان امروز، این منطقه که نام اصلی آن «غَرشِستان» می باشد. در لسان محاوره ای غرجستان نیز نامیده می شود. غرشستان از طرف غرب به هرات، از طرف شرق به غرور، از شمال به مرو و از سمت جنوب به غزنه محدود است.

غرجستان سرزمینی کوهستانی در خاور بادغیس و جایی که مرغاب سرچشمه می‌گیرد است.

جغرافی‌نویسان پیشین عرب آن ناحیه را غرج‌الشار نامیده‌اند. پادشاهان آن ناحیه موسوم بود به «شار» و به گفته مقدسی واژ «غرج» در زبان اهالی آن ناحیه به معنی کوهستان و بنابراین غرج‌الشار به مفهوم کوهستان پادشاه است. در اواخر سده‌های میانه آن سرزمین را غرجستان می‌گفتند و در بیان جنگ‌های مغول نیز به همین یاد شده است. یاقوت گوید غرجستان بیشتر به صورت غرشستان و غرستان نوشته می‌شود و بیشتر با غورستان که سرزمینی در خاور غرجستان است اشتباه می‌گردد.

اهالی ولایت غرچستان را غرچ می‌گفتند. غرچ یک اصطلاح قومی است که تا به امروز به شکل غلج در آسیای مرکزی باقی‌مانده که در مورد سکنه آریایی ولایت کوهستانی سمت بالایی آمودریا به کار می‌برند. این اصطلاح به گمان توماشک از کلمه گَر(کوه) زبان باختری قدیم مشتق است.