علی اللهیه

از غلاة.

قائلین به الوهیت علی علیه السلام.

اشخاص بسیاری، فرقه های اهل حق را از جمله علی اللهیه برمی شمارند درحالی که چنین نیست و در نزد اهل حق، علی علیه السلام در رده دوم از اهمیت است و ایشان هم رده و هم ردیف با علی (علیه السلام) به اشباه و نظایر دیگری نیز اهمیت می دهند.

دبستان المذاهب می نویسد: «این فرقه (علی اللهیه) در کوهستان مشرق نزدیک ختا مسکن دارند و گویند چون ما نتوانیم خدا را شناخت و ظهور روحانی در جسمانی ممکن است چنان که جبرئیل به صورت دحیه کلبی درآمد پس خدا در علی (علیه السلام) (علی الله) بروز کرد و چون فرستاده خود، محمد صلی الله علیه و آله [یا: محمد علی] را فرستاد و کاری از او برنیامد، خود علی الله بـه معاونت او برخاست، ایشـان به تناسخ نـور حق در اولاد علی الله قـائلند و در حـدود سنه ألْف بـوده اند».

زین العابدین شیروانی نیـز از طـوائفی که در قسطنطنیه بوده اند نـام می برد و می نویسد: «هفتم جماعت علی اللهی، و ایشان قریب به دوازده هزار خانه دارند و حرفت قنادی و سراجی، گویند مخصوص آن طائفه است».

دائرة المعارف تشیع می نویسد: «ایشان فرقه هایی از غلاة هستند که معتقد به الوهیت علی (علیه السلام) می باشند. ایشان به تناسخ نور حق در بدن علی (علیه السلام) و امامان بعد از او عقیده دارند و می گویند محمد (صلی الله علیه و آله) فرستاده علی (علیه السلام) است و نباید به قرآن موجود در میان مسلمانان عمل کرد چرا که آن، کتاب نازل شده بر علی (علیه السلام) نمی باشد».

رک: اهل حق (از غلاة علی الهی)، عَمُولَر.