عِبادیه (از معتزله)

از دایره المعارف فرق اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۲۲ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)

پرش به: ناوبری، جستجو

از معتزله.

ایشان اصحاب عباد بن سلیمان می باشند. وی می گفته: «اعراض، دلالت بر خدا ندارند بلکه اجسام هستند که این دلالت را دارند». او قبول نداشت که خدا قبل از وجود اشیاء به آن ها علم دارد و استدلال می نمود که قبل از وجود، چیزی وجود ندارد تا علم به آن تعلق گیرد. وی در صورت امکان، قتل مخالفین خود را تجویز می کرد. [۱] عبادیه در مسئله علم و قدرت و سایر صفات رأی مخصوصی داشته و اجازه این که گفته شود خدا علم دارد و قدرت دارد یا بگوئیم ندارد، را نمی داده اند. [۲]

در چاپ موجود البدء و التاریخ این کلمه با باء مشدد و به صورت عبّادیه ضبط شده است. [۳].

ابوالحسن اشعری در مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، غیر از آن چه آیت الله سید مهدی روحانی در متن، مورد اشاره قرار داده، می گوید: «اصحاب عباد بن سلیمان می گویند: خدا قادر بر ظلم است ولی نمی گوییم قادر بر ظلم کردن است و قادر بر جور است ولی نمی گوییم قادر بر جور کردن است». و در جای دیگر می گوید: «عبادیه، اصحاب عباد بن سلیمان می گویند: «خدا قبل است ولی گفته نمی شود او قبل از اشیاء است و گفته نمی شود بعد از اشیاء و یا اول اشیاء است».

مصحح مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین نام وی را به تشدید عبّاد بن سلیمان ضبط کرده بود. [۴]

پانویس

  1. البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص142 / قوت القلوب، ابوطالب مکی، ج2، ص89
  2. مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص 177 و 275
  3. البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص142
  4. مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، صفحات272 و 275