معتزله (کسانی که از جنگ با امام علی علیه السلام و مخالفین او خودداری کردند)

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

کسانی که از جنگ کردن با علی علیه السلام و مخالفین او خودداری کردند.

از جمله ایشان می توان به سعد بن ابی وقاص، عبدالله بن عمر، اسامة ابن زید و محمد بن مسلمه انصاری اشاره کرد. ایشان با علی (علیه السلام) بیعت کردند و به حکومت او رضایت دادند ولی از جنگیدن با مخالفین او سر باز زدند و گفتند: «نه جنگیدن در جبهه علی (علیه السلام) حلال است و نه جنگیدن در جبهه مخالفین او». ایشان را به همین سبب، معتزله نامیده اند.

حسن بن موسی نوبختی در فرق الشیعة ضمن بیان مطلب فوق می گوید: «ایشان با این اندیشه، در حقیقت سلف معتزله می باشند» نوبختی می نویسد: «فرقة اعتزلت مع. . . . » و تعبیر معتزله در کلام وی نیست.[۱]

باید توجه داشت که اگر کلام نوبختی را چنین تفسیر کنیم که این گروه، سلف معتزله بصره مانند عمرو بن عبید و هم عقیده های او می باشند. صحیح تر خواهد بود، چرا که همه معتزله بغداد، علی (علیه السلام) را در جنگ هایش تصویب کرده و مخالفینش را خطاکار می دانستند. ضمن آن که ممکن است بتوان همین گفتار نوبختی را شاهدی بر این دانست که تألیف فرق الشیعة در وقتی صورت گرفته که هنوز مکتب معتزله بغداد، به طور کامل شکل نگرفته بوده است.

پانویس

  1. فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص5