احمد بن فرج بن حریز: تفاوت بین نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «ابوعبدالله احمد بن فرج بن حریز ایادی بصری بغدادی جهمی، معروف به ابن ابی دؤاد...» ایجاد کرد) |
جز («احمد بن فرج بن حریز» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان)) [آبشاری]) |
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ ۲۷ مهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۰۰:۱۳
ابوعبدالله احمد بن فرج بن حریز ایادی بصری بغدادی جهمی، معروف به ابن ابی دؤاد، قاضی و فقیه بزرگ معتزلی در قرن دوم و سوم هجری قمری است. نام پدر وی را برخی فرج و برخی دعمی ضبط کرده اند وی به واسطه پدیدآوردن داستان محنة که در آن قائلین به مخلوق نبودن قرآن صدمات بسیاری دیدند، مشهور می باشد. وی که در حدود سال 160 هجری قمری در بصره به دنیا آمده، شاگرد ابوالهذیل علاف بوده و توسط ابن اکتم به دربار وارد مأمون شد. وی در طول دوره مأمون (م: 218هـ. ق)، معتصم (م: 227هـ. ق) و واثق عباسی (م: 232هـ. ق) سمت قضاوت و قاضی القضاتی سرزمین های اسلامی را عهده دار بوده و در دوره متوکل عباسی (م: 247هـ. ق)، فلج شده و در سال 240 هجری قمری وفات یافته است. وی را در سخاوت ستوده اند. ابن ابی دؤاد در دربار عباسیان بسیار محترم و بنابرگفته برخی محتشم تر از وزیران این حکومت بوده است. وی هم چنین شاعر، خطیب و عالم نکته سنجی بوده است. مهم ترین حادثه زندگی وی که نام و بزرگی او را نیز تحت تأثیر قرار داده، داستان محنة (امتحان) است که طی آن، به تحریک احمد بن ابی دؤاد، و به دستور مأمون، تمام فقها و قضات سرزمین های اسلامی را امتحان کردند و اگر ایشان قائل به خلق قرآن نمی شدند، حکمشان مردود می شد و شهادتشان نیز پذیرفته نمی شد طی این امر بسیاری به عقیده اعتزال تن دادند ولی برخی نظیر احمد بن حنبل از این امر سر باز زد که به زندان و تبعیدشان منجر شد. احمد بن ابی دؤاد در روزگار متوکل عباسی مورد غضب واقع شده و اموالش مصادره گردید و پسرش ابوالوید محمد بن احمد بن ابی دؤاد که پس از پدر سمت قاضی القضاتی یافته بود، نیز زندانی شد. [۱]
پانويس
- ↑ دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج6، ص698 / سیر اعلام النبلاء، محمد بن احمد ذهبی، ج9، ص428
