زنادقه: تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۵: | سطر ۵: | ||
ایشان می گویند هیچ کس نمی تواند برای خویش، خدایی را ثابت کند چرا که اثبات هر شئ تنها پس از ادراک حسی آن ممکن است، در حالی که چیزی که با حواس درک شد خدا نیست و چیزی که درک نشد قابل اثبات نیست. <ref> [[تلبیس ابلیس]]، [[ابن جوزی]]، ص41 / [[فرق الشیعة]]، [[حسن بن موسی نوبختی]]، ص46 / [[المقالات و الفرق]]، [[سعد اشعری]]، ص64 / [[هفتاد و سه ملت]]، ص40</ref> | ایشان می گویند هیچ کس نمی تواند برای خویش، خدایی را ثابت کند چرا که اثبات هر شئ تنها پس از ادراک حسی آن ممکن است، در حالی که چیزی که با حواس درک شد خدا نیست و چیزی که درک نشد قابل اثبات نیست. <ref> [[تلبیس ابلیس]]، [[ابن جوزی]]، ص41 / [[فرق الشیعة]]، [[حسن بن موسی نوبختی]]، ص46 / [[المقالات و الفرق]]، [[سعد اشعری]]، ص64 / [[هفتاد و سه ملت]]، ص40</ref> | ||
| − | از کلام [[خطیب بغدادی]] در [[تاریخ بغداد]] چنین برمی آید کـه زنادقه فرقه ای از فِرَق اسـلامی محسوب می شده اند، چرا که وی از مناظره ای یاد می کند که [[ابوصلت عبدالسلام بن صالح هروی]] در حضور [[مأمون عباسی]] با بشر مریسی و جمعی دیگر داشته است و در آن [[اهل اهواء]] از قبیل [[مرجئه]]، | + | از کلام [[خطیب بغدادی]] در [[تاریخ بغداد]] چنین برمی آید کـه زنادقه فرقه ای از فِرَق اسـلامی محسوب می شده اند، چرا که وی از مناظره ای یاد می کند که [[ابوصلت عبدالسلام بن صالح هروی]] در حضور [[مأمون عباسی]] با [[بشر مریسی]] و جمعی دیگر داشته است و در آن [[اهل اهواء]] از قبیل [[مرجئه]]، جَهمیه، زنادقه و [[قَدَریه]] را مورد اشکال قرار داده و سرانجام نیز بر ایشان غلبه یافته است. <ref> [[تاریخ بغداد]]، [[خطیب بغدادی]]، ج11، ص47</ref> ضمن آن که می توان همین امر را از [[مفتاح الکنوز]] استفاده کرد که در حدیثی به نقل از مسند [[احمد بن حنبل]] از [[پیامبر اکرم]] (صلی الله علیه و آله) آمده است: «سیکون فی امتی مسخ و قذف و هو فی الزندیقیة و القدریة » <ref> [[مسند احمد]]، [[احمد بن حنبل]]، ج2، ص137</ref> و می توان از آن چنین استفاده کرد که رسول الله (صلی الله علیه و آله) زندقه را جزء امت اسلامی برشمرده اند. |
این مناظره را احمد بن سیار بن ایوب نقل کرده است. <ref> [[تاریخ بغداد]]، [[خطیب بغدادی]]، ج11، ص47</ref> | این مناظره را احمد بن سیار بن ایوب نقل کرده است. <ref> [[تاریخ بغداد]]، [[خطیب بغدادی]]، ج11، ص47</ref> | ||
| سطر ۱۱: | سطر ۱۱: | ||
متن روایت: «عن [[عمر بن خطاب|عمر]] قال سمعت [[رسول الله]] صلی الله علیه و آله یقول سیکون فی هذه الامه مسخ، ألا و ذلک فی المکذبین بالقدر و [[الزندیقیه]] ». (مسند [[احمد بن حنبل]]، ج2، ص108</ref> | متن روایت: «عن [[عمر بن خطاب|عمر]] قال سمعت [[رسول الله]] صلی الله علیه و آله یقول سیکون فی هذه الامه مسخ، ألا و ذلک فی المکذبین بالقدر و [[الزندیقیه]] ». (مسند [[احمد بن حنبل]]، ج2، ص108</ref> | ||
| − | قابل ذکر است که فرازی که در متن آمده است در مسند | + | قابل ذکر است که فرازی که در متن آمده است در مسند احمد بن حنبل چنین است: «سیکون فی امتی مسخ و قذف و هو فی تقویتهم و القَدَریه» (مسند احمد بن حنبل، ج2، ص136) |
روشن است که این دو حدیث در متن مفتاح الکنوز به صورت مشوش نقل شده است. | روشن است که این دو حدیث در متن مفتاح الکنوز به صورت مشوش نقل شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ ۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۳۲
(یا: زنادقیه، زندیقیه، زندقه )
از جَهمیه.
ایشان می گویند هیچ کس نمی تواند برای خویش، خدایی را ثابت کند چرا که اثبات هر شئ تنها پس از ادراک حسی آن ممکن است، در حالی که چیزی که با حواس درک شد خدا نیست و چیزی که درک نشد قابل اثبات نیست. [۱]
از کلام خطیب بغدادی در تاریخ بغداد چنین برمی آید کـه زنادقه فرقه ای از فِرَق اسـلامی محسوب می شده اند، چرا که وی از مناظره ای یاد می کند که ابوصلت عبدالسلام بن صالح هروی در حضور مأمون عباسی با بشر مریسی و جمعی دیگر داشته است و در آن اهل اهواء از قبیل مرجئه، جَهمیه، زنادقه و قَدَریه را مورد اشکال قرار داده و سرانجام نیز بر ایشان غلبه یافته است. [۲] ضمن آن که می توان همین امر را از مفتاح الکنوز استفاده کرد که در حدیثی به نقل از مسند احمد بن حنبل از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آمده است: «سیکون فی امتی مسخ و قذف و هو فی الزندیقیة و القدریة » [۳] و می توان از آن چنین استفاده کرد که رسول الله (صلی الله علیه و آله) زندقه را جزء امت اسلامی برشمرده اند.
این مناظره را احمد بن سیار بن ایوب نقل کرده است. [۴]
متن روایت: «عن عمر قال سمعت رسول الله صلی الله علیه و آله یقول سیکون فی هذه الامه مسخ، ألا و ذلک فی المکذبین بالقدر و الزندیقیه ». (مسند احمد بن حنبل، ج2، ص108</ref>
قابل ذکر است که فرازی که در متن آمده است در مسند احمد بن حنبل چنین است: «سیکون فی امتی مسخ و قذف و هو فی تقویتهم و القَدَریه» (مسند احمد بن حنبل، ج2، ص136)
روشن است که این دو حدیث در متن مفتاح الکنوز به صورت مشوش نقل شده است.
پانویس
- ↑ تلبیس ابلیس، ابن جوزی، ص41 / فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص46 / المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص64 / هفتاد و سه ملت، ص40
- ↑ تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج11، ص47
- ↑ مسند احمد، احمد بن حنبل، ج2، ص137
- ↑ تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج11، ص47
