واصل بن عطا: تفاوت بین نسخه‌ها

ابوحذیفه واصل بن عطا ء بصری مدنی، متکلم شهیر و رئیس [[معتزله (معتزله)|معتزله]] است. وی که با لقب «غزّال» شناخته می شود از زمره موالی بوده است. گفته اند از آن جا که وی در بازار «غزل» در شهر [[بصره]] برای کمک به زنان فقیر تردد بسیار داشته، به این لقب شناخته شده است. واصل در سال 80 هجری قمری در [[مدینه]] به دنیا آمده و پس از سفر به بصره در مجلس درس [[حسن بصری]] شرکت می جوید. وی را در فنّ بلاغت ستوده اند و آورده اند چون نمی توانست حرف راء را تلفظ نماید، هیچگاه کلمه ای را که مشتمل بر این حرف باشد تلفظ نمی کرد و حتی در قرائت [[قرآن]] نیز چون معتقد بوده می توان قرآن را نقل به معنی کرد، از کلمات بدون حرف راء استفاده می کرده است. واصل به همراه [[عمرو بن عبید]] پس از آن که در جلسه حسن بصری با وی مخالفت کرده و «مرتکب کبائر» را نه فاسق و نه مؤمن دانست، توسط حسن بصری از جلسه درس اخراج گردیده و یا خود از این درس دوری و اعتزال گزید و به همین سبب به وی و پیروان او معتزله گفته می شود. واصل در سال 131هجری قمری وفات یافته است. نوع تراجم نویسان [[اهل سنت]] از آن جا که با معتزله، مخالف هستند، ترجمه وی را با بی اعتنایی و مخالفت مطرح کرده اند. واصل علیرغم آن که در مورد طرفین جنگ جمل توقف می کرده، نسبت به [[امیرالمؤمنین علیه السلام]] گرایشاتی داشته است و شاید این امر ناشی از آن باشد که واصل را شاگرد [[ابوهاشم عبدالله بن محمد بن علی بن ابی طالب علیه السلام]] دانسته اند. واصل که دارای کتاب های بسیاری است، پس از جدایی از حسن بصری، شاگردان خویش را به نقاط مختلف عالم اسلامی گسیل داشت و به این طریق به نشر آراء خویش پرداخت. از جمله این سفرها می توان به اعزام [[عبدالله بن حارث]] به [[مغرب]]، [[حفص بن سالم]] به [[خراسان]]، [[قاسم بن سعدی]] به [[یمن]] و [[حسن بن زکوان]] به [[کوفه]] اشاره کرد. <ref> [[لغت نامه دهخدا]]، [[علی اکبر دهخدا]]، ذیل واصل / [[روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات]]، [[محمدباقر موسوی خوانساری]]، ج8، ص173 / [[سیر اعلام النبلاء]]، [[محمد بن احمد ذهبی]]، ج6، ص242 / [[فی علم الکلام]]، [[احمد محمود صبحی]]، ج1، ص181 / [[لسان المیزان]]، [[ابن حجر عسقلانی]]، ج7، ص308 / [[المغنی فی الضعفاء]]، [[محمد بن احمد ذهبی]]، ج2، ص 718</ref>