ملتزمه

از جَهمیه.

ابن جوزی در تلبیس ابلیس جَهمیه را به دوازده فرقه تقسیم می کند که عبارتند از: معطله، مریسیه، ملتزمه، واردیه، زنادقه، حرقیه، مخلوقیه، فانیه، مغیریه، واقفیه، قبریهو لفظیه. » وی در شرح عقیده ملتزمه می نویسد: «ایشان خداوند را در هر مکانی قرار می دهند. »

با توجه به آنچه درباره جَهمیه آورده شد و گفتیم اهل سنت تمام معتزله را از باب تنقیص و تعریض، جَهمیه خوانده اند می توان گفت این فرقه ها ـ بر فرض آن که وجود داشته اند ـ از معتزله می باشند.

احمد بن علی مقریزی در المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار می نویسد: « معتزله را به واسطه آن که می گویند خدا در هر مکانی هست به این نام می خوانند. »

احتمالاً این نام مصحف ملتزقیه می باشد.

رک: ملتزقیه.