محمد بن عبدالملک بن محمد بن محمد قیسی

محمد بن عبدالملک بن محمد بن محمد قیسی، طبیب، فیلسوف، شاعر، وزیر و فقیه اندلسی است. تاریخ و محل تولد وی به درستی روشن نیست. بعضی نوشته اند که احتمالاًً بین سال های 495 تا 505 هجری قمری در برشانه از نواحی المریه از نواحی غرناطه زاده شد. با این که به درستی معلوم نیست که ابن طفیل فلسفه را در کجا و نزد چه کسانی آموخته است، اما همه منابع متقدم و متأخر مقام علمی و فلسفی وی را ستایش کرده و او را یکی از فلاسفه نامدار به شمار آورده و نوشته اند که در جمیع اجزاء حکمت صاحب نظر بوده و اشتیاق زیادی برای جمع بین حکمت و شریعت داشته است. ابن طفیل در غرناطه به شغل طبابت پرداخت، در 539 هجری قمری هنگامی ابوالحسن بن ملحان طائی به حکومت رسید، ابن طفیل با جمعی از مشاهیر علم و ادب به دستگاه او راه یافت و امین اسرار و دبیر وی گردید. وی سپس به عنوان دبیر در دستگاه والی غرناطه وارد گردید، تا این که سرانجام به مقام وزارت، طبابت و قضای خلیفه ابویعقوب یوسف بن عبدالمؤمن ارتقاء یافت. ابن طفیل شعر نیز مي‌سرود و اشعاری از وی باقی مانده است. ابن طفیل که در رفاه و آسایش و فراغ خاطر مي‌زیسته و در زندگی خویش دچار بحران های سخت و ماجراهای خطرناک نگشته است، در سال 581 هجری قمری وفات یافته است. ابن طفیل در علم طب نیز تألیفاتی داشته است. از همه آثار ابن طفیل علاوه بر رساله حی بن یقظان تنها چند اثر به صورت پراکنده باقی مانده است. در زمان ابن طفیل حکومت مغرب اسلام در دست موحدون بود و حاکمان این سلسله به جمع میان عقل و دین علاقه فراوان داشتند. ابن طفیل در چنین اوضاعی مي‌زیسته و در دستگاه خلافت موحدون نیز دارای مقام و منزلتی ارجمند بوده است. ابن طفیل بیان خوشی داشته و با بسیاری از علما و فضلا مجالِس بوده، قرآن و صحیح بخاری را از حفظ داشته است، ادبیات عرب را نیک مي‌دانسته و به شماری از کتب فقهی احاطه داشته است.