عطاءاللهیه

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

اعتماد السلطنه می نویسد: «ایشان جماعتی بودند که در حدود شهر بابک می زیسته و سپس در طریقه آقاخانیه داخل شدند». [۱]

از ذیل کلام اعتمادالسلطنه معلوم می شود که ایشان پس از این که مرید آقاخان شدند، هم به نام عطاءاللهیه نامیده می شدند. چرا که در همان جا می خوانیم: «آقاخان در جواب حاکم یزد بهاء الدوله، که می خواست آقاخان را وارد شهر کند، عذر می آورد که مشغول اخذ زکاة جماعت عطاءاللهی است و وارد شهر نمی شود و در نتیجه راه کرمان را در پیش می گیرد» [۲]

لازم به ذکر است که التنبیهات الجلیة فی کشف اسرار الباطنیة می گوید: «مقنعیه (پیروان مقنع) هنوز موجود بوده و به نام عطاءاللهیه نامیده می شوند». [۳] ابن خلکان می نویسد: «اسم مقنع، عطاء بوده است». [۴] و این درحالی است که مقنع به نام هاشم بن حکیم (مقتول163هـ. ق) شناخته می شود.

محمد کریم خراسانی در التنبیهات الجلیة فی کشف اسرار الباطنیة می نویسد: «آقاخان... از محلات برنشسته، راه کرمان پیش داشت، چه در کرمان جماعت عطاءاللهی که از طایفه اسماعیلیه اند و اصحاب عطاء که لقبش مقنع است، بودند...»[۵]

پانویس

  1. تاریخ منتظم ناصری، اعتماد السلطنه، ج3، ص1649 / حقوق بگیران انگلیس در ایران، اسماعیل رائین، ص326
  2. تاریخ منتظم ناصری ، اعتماد السلطنه، ج3، ص1649
  3. التنبیهات الجلیة فی کشف اسرار الباطنیة، محمد کریم خراسانی، ص312
  4. وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، ابن خلکان، ج2، ص132
  5. التنبیهات الجلیة فی کشف اسرار الباطنیة، محمد کریم خراسانی، ص312