محمد شفیع تبریزی

از دایره المعارف فرق اسلامی
(تغییرمسیر از شفیع ثقة الاسلام)
پرش به: ناوبری، جستجو

میرزا محمد شفیع بن محمد جعفر بن رفیع بن محمد شفیع مستوفی الممالک تبریزی، از بزرگان شیخیه است. جد وی محمد شفیع که اصالتاً خراسانی بوده معاصر نادر شاه افشار بوده و به پاس خدماتی که به وی کرده بود، مستوفی ناحیه آذربایجان می ­گردد. پس از وی این خاندان مشاغل دیوانی و حکومتی را برعهده داشته ­اند.

پدر وی، محمدجعفر از خراسان به تبریز کوچ کرده و احتمالاًً او خاندان خود را در فرقه شیخیه وارد کرده است. میرزاشفیع در سال 1218 هجری قمری به دنیا آمده و تحصیلات خود را در عتبات عالیات گذراند و به حلقه درس سید کاظم رشتی (1212ـ1259هـ. ق) وارد شد.

وی پس از مراجعت به تبریز رهبر فرقه شیخیه در تبریز شد و در سال 1301 هجری قمری وفات یافت. پس از وی پسرش شیخ موسی (م: 1319هـ. ق) ملقب به ثقةالاسلام زعیم شیخیه تبریز بوده و با توجه به نفوذ کلامی که در تبریز داشته، در الغای قرارداد رژی (واقعه تنباکو) بسیار کوشا بوده است. پس از مرگ شیخ موسی، فرزندش شیخ علی به پیشنهاد محمدعلی میرزا ولیعهد، توسط مظفرالدین شاه ملقب به ثقةالاسلام شد و ریاست شیخیه تبریز را رسماً عهده­ دار می­ گردد. میرزا علی از بزرگان مشروطه به حساب می­ آید. داستان شهادت وی به دست نیروهای روسیه در عاشورای 1330 هجری قمری (1290 هـ. ش)، مشهور است. [۱]


پانويس

  1. دائرة المعارف تشیع، ج5، ص218 / دانشنامه جهان اسلام، ج9، ص81