سمنیه (از اهل تناسخ)

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

از اهل تناسخ. (ظاهراً از فرقه های پیش از اسلام)

عبدالقاهر بغدادی می نویسد: «ایشان قبل از دولت اسلام بوده اند». [۱]

عبدالمنعم حفنی نیز می نویسد: «اصل این عقیده از هند بوده و سمنیه هند از دهریه و یا از بودائیان بوده اند. نام حقیقی ایشان شمنیه (به شین منقوطه) بوده و بعدها سمنیه خوانده شده است». [۲]

محمد بن احمد خوارزمی در مفاتیح العلوم از چنین گروهی نام می برد و آن ها را عبادت کنندگان بُت معرفی می کند. [۳]

ابن ندیم در الفهرست می نویسد: «... پیامبر سمنیه، بوداسف است و بیشتر مردم ماوراءالنهر، پیش از اسلام، بر این مذهب بوده اند. » [۴]

این در حـالی است که شیـخ محمد حمـزه در نشأة الفرق الاسلامیة می نویسد: « سمنیه جماعتی ملحد هستند که جـز بـه حس ایمان ندارند». [۵] همچنین محمد ملطی شافعی در ذکر اندیشـه جَهمیه می نویسد: «ایشان آرای خویش را از سمنیه گرفتند که در ناحیه خراسان بودند. ایشان در دین خویش شک کردند و از دین خـارج شدند. » ممکن است سمنیه همـان اهـل تناسخ باشند. [۶]

پانویس

  1. پرش به بالا الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص289
  2. پرش به بالا موسوعة الفرق و الجماعات و المذاهب و الاحزاب و الحرکات الاسلامیة، عبدالمنعم حفنی، ص409
  3. پرش به بالا مفاتیح العلوم، محمد بن احمد خوارزمی، ص55
  4. پرش به بالا الفهرست، ابن ندیم، ص408
  5. پرش به بالا نشأة الفرق الاسلامیة، محمد حمزه، ص150
  6. پرش به بالا التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، محمد ملطی شافعی، ص99