جافیه

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو

کتاب الیزیدیة به مقاله ای از ابن تیمیه اشاره کرده و آن را تماماً نقل می کند. [۱] ابن تیمیه در این مقاله در معرفی غلاة، آن ها را کسانی می داند که درباره علی علیه السلام غلو کرده و او را خلیفه اول می دانند و جافیه را کسانی دانسته است که خلفای ثلاثه را لعن کرده و یا قائل به الوهیت امیرالمؤمنین (علیه السلام) شده اند.

گویا این اسم از اختراعات ابن تیمیه می باشد. و شاید بتوان گفت منشأ این اختراع، کلامی از حسن بصری است که در آن توجه مردم به احادیث و سنت رسول الله (صلی الله علیه و آله) را مورد اشاره قرار می دهد و در این مقام از الفاظ غالیه و جافیه استفاده می کند. [۲]

عبارت فرید وجدی در دائرةالمعارف القرن العشرین چنین است: «و ذلک قول الحسن البصری، سُنَّتُکم و الله الذی لا اله الا هو، بینهما بین الغالی و الجافی» [۳]

البته اصطلاح ابن تیمیه، خلاف مصطلحات رایج می باشد چرا که اگر کسی علی (علیه السلام) را خدا بداند، بدون شک از زمره غلاة محسوب می شود، و تعبیر جافیه درباره او، مسبوق به سابقه نیست.

پانویس

  1. الیزیدیة، صدیق الدملوجی، ص425
  2. دائرة المعارف القرن العشرین، فرید وجدی، ج3، ص217، ماده جمم
  3. دائرةالمعارف القرن العشرین، فرید وجدی، ج3، ص217