احمد بن خابط

از دایره المعارف فرق اسلامی
(تغییرمسیر از احمد بن حابط)
پرش به: ناوبری، جستجو

احمد بن خابط معتزلی از بزرگان معتزله در قرن سوم هجری قمری است. نام پدر وی را برخی منابع حائط [۱] ضبط کرده اند ولی بنابر نقل عبدالقاهر بغدادی و محمد شهرستانی نام وی خابط بوده است. چنان که برخی نیز نام او را حافظ دانسته اند. وی که شاگرد نظام، دانشمند بزرگ معتزلی بوده است، بدعت هایی را به اندیشه اعتزال وارد کرده و همین باعث شده که معتزله او را از خود ندانند، وی مسیح علیه السلام را فرزندخوانده خدا هم چون گروهی از مسیحیان عقل متجسّد می دانسته است. ابن خابط قائل بوده که جهان دارای دو خداست که یکی قدیم است و دیگری مسیح. وی هم چنین به تناسخ اعتقاد داشته است. وی به سبب آن که آرائش مشهور می شود، از ناحیه معتزله طرد شده و به دستور واثق خلیفه عباسی (م: 232هـ. ق)، ابن ابی دؤاد که خود از بزرگان معتزله بوده مأمور بررسی پرونده او می شود. اما در همین اثناء احمد بن خابط وفات می کند. مرگ وی را در سال 232 هجری قمری ضبط کرده اند. [۲]


پانويس

  1. خیاط در الانتصار و الرد علی ابن الراوندی الملحد و دائرةالمعارف به نقل از جاحظ
  2. الانتصار و الرد علی ابن الراوندی الملحد، عبدالرحیم خیاط، ص148 / دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج6، ص709 / الفرق بین الفرق، عبدالقاهر بغدادی، ص277 / الملل و النحل، محمد شهرستانی، ج1، ص27 / الوافی بالوفیات، صلاح الدین صفدی، ج6، ص186