وهمیه (نام معتزله): تفاوت بین نسخه‌ها

از دایره المعارف فرق اسلامی
پرش به: ناوبری، جستجو
جز («وهمیه (نام معتزله)» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان)) [آبشاری])
 
(۵ نسخهٔ میانی توسط کاربر مشابهی که نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
نام [[معتزله]]. [[تلبیس ابلیس]]، [[ابن جوزی]] در [[تلبیس ابلیس]] [[قَدَریه]] را به دوازده فرقه تقسیم می کند که عبارتند از: [[احمریه]] <ref>که می پندارند شرط عدالت خداوند آن است که امور ایشان را به خودشان واگذارد و بین ایشان و گناهان آن ها حائل شود</ref>، [[ثنویه]] <ref>که می پندارند خیر از خدا، و شر از ابلیس است</ref>، [[معتزله]] <ref>که به مخلوق بودن [[قرآن]] قائل بوده و رؤیت خدا را منکر می باشند</ref>، [[کیسانیه]] <ref>که می گویند نمی دانیم این افعال از بندگان است یا از خدا و آیا مردم بعد از مرگ عقاب خواهند شد و یا به ثواب خواهند رسید</ref>، [[شیطانیه]] <ref>که می گویند خدا شیطان را خلق نکرد</ref>، [[شریکیه]] <ref>که می گویند همه گناهان جز کفر مقدر است</ref>، [[وهمیه]] <ref>که می گویند افعال مردم و کلام ایشان و هم چنین حسنات و سیئات ذات ندارد</ref>، [[رواندیه]] <ref>که می گویند به هر کتابی که خداوند فرو فرستاده چه ناسخ باشد و چه منسوخ می توان عمل کرد</ref>، [[بَتریه]] <ref>که می پندارند کسی که گناه کند و سپس توبه نماید توبه اش پذیرفته نیست</ref>، [[ناکثیه]] <ref>که می پندارند کسی که بیعت رسول خدا را شکسته باشد گناه نکرده است</ref>، [[قاسطیه]] <ref>که طلب دنیا را بر زهد برتری می دهند</ref> و [[نظامیه]] <ref>که پیروان ابراهیم [[نظام]] هستند و می گویند هر که پندارد خدا شئ است [[کافر]] است</ref>. <ref> [[تلبیس ابلیس]]، [[ابن جوزی]]، ص40</ref>
+
نام [[معتزله (معتزله)|معتزله]].<ref> [[تلبیس ابلیس]]، [[ابن جوزی]]، ص40</ref>
  
−
[[ابن کمال پاشار]] در [[الفرق و المذاهب]] [[وهمیه]] را از [[قَدَریه]] به حساب آورده ولی آن ها را در مقابل [[معتزله]] قرار داده است. <ref> [[الفرق و المذاهب]]، [[ابن کمال پاشا]]، ص105</ref>
+
[[ابن جوزي]] در [[تلبيس ابليس]] [[قَدَريه]] را به دوازده فرقه تقسيم مي کند که عبارتند از: [[احمریه]] (که مي پندارند شرط عدالت خداوند آن است که امور ايشان را به خودشان واگذارد و بين ايشان و گناهان آن ها حائل شود)، [[ثنویه (از قَدَریه)|ثنويه]] (که مي پندارند خير از خدا، و شر از [[ابليس]] است)، [[معتزله (معتزله)|معتزله]] (که به مخلوق بودن قرآن قائل بوده و رؤيت خدا را منکر مي باشند)، [[کیسانیه (قائلین به تحیر)|کيسانيه]] (که مي گويند نمي دانيم اين افعال از بندگان است يا از خدا و آيا مردم بعد از مرگ عقاب خواهند شد و يا به ثواب خواهند رسيد)، [[شیطانیه]] (که مي گويند خدا شيطان را خلق نکرد)، [[شریکیه (از قَدَریه)|شریکیه]] (که مي گويند همه گناهان جز کفر مقدر است)، وهميه (که مي گويند افعال مردم و کلام ايشان و هم چنين حسنات و سيئات ذات ندارد)، [[رواندیه]] (که مي گويند به هر کتابي که خداوند فرو فرستاده چه ناسخ باشد و چه منسوخ مي توان عمل کرد)، [[بَتریه (از نامهای معتزله)|بَتريه]] (که مي پندارند کسي که گناه کند و سپس توبه نمايد توبه اش پذيرفته نيست)، [[ناکثيه]] (که مي پندارند کسي که بيعت رسول خدا را شکسته باشد گناه نکرده است)، [[قاسطیه (از قَدَریه)|قاسطيه]] (که طلب دنيا را بر زهد برتري مي دهند) و [[نَظّامیه]] (که پيروان [[ابراهيم نظام]] هستند و مي گويند هر که پندارد خدا شئ است کافر است). <ref> [[تلبیس ابلیس]]، [[ابن جوزی]]، ص40</ref>
  
−
[[احمد بن علی مقریزی]] می نویسد: «برای [[معتزله]] نام هایی است که از آن جمله است [[ثنویه]]، [[کیسانیه]]، [[ناکتیه]]، [[احمدیه]]، [[وهمیه]]، [[بتریه]]، [[واسطیـه]]، [[واردیه]]، [[حرقیه]]، [[مُفْنیه]]، [[واقفیه]]، [[لفظیه]]، [[ملتزقه]] و [[قبریه]].» [[احمد بن علی مقریزی]] همچنین برای بعضی از این اسامی، وجه تسمیه هایی ذکر می کند. <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص348</ref>
+
[[ابن کمال پاشار]] در [[الفرق و المذاهب]] وهمیه را از قَدَریه به حساب آورده ولی آن ها را در مقابل معتزله قرار داده است. <ref> [[الفرق و المذاهب]]، [[ابن کمال پاشا]]، ص105</ref>
 +
 
 +
[[احمد بن علی مقریزی]] می نویسد: «برای معتزله نام هایی است که از آن جمله است ثنویه، کیسانیه، ناکتیه، [[احمدیه (معتزله)|احمدیه]]، وهمیه، بتریه، [[واسطیه (نام معتزله)|واسطیه]]، [[واردیه (از نام های معتزله)|واردیه]]، [[حرقیه (از معتزله)|حرقیه]]، [[مُفْنیه]]، [[واقفیه (نام معتزله)|واقفیه]]، [[لَفظیه (از اهل حدیث)|لفظیه]]، [[ملتزقه]] و [[قبریه]].» مقریزی همچنین برای بعضی از این اسامی، وجه تسمیه هایی ذکر می کند. <ref> [[المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار]]، [[احمد بن علی مقریزی]]، ج2، ص348</ref>
  
 
== پانویس ==
 
== پانویس ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۳۳

نام معتزله.[۱]

ابن جوزي در تلبيس ابليس قَدَريه را به دوازده فرقه تقسيم مي کند که عبارتند از: احمریه (که مي پندارند شرط عدالت خداوند آن است که امور ايشان را به خودشان واگذارد و بين ايشان و گناهان آن ها حائل شود)، ثنويه (که مي پندارند خير از خدا، و شر از ابليس است)، معتزله (که به مخلوق بودن قرآن قائل بوده و رؤيت خدا را منکر مي باشند)، کيسانيه (که مي گويند نمي دانيم اين افعال از بندگان است يا از خدا و آيا مردم بعد از مرگ عقاب خواهند شد و يا به ثواب خواهند رسيد)، شیطانیه (که مي گويند خدا شيطان را خلق نکرد)، شریکیه (که مي گويند همه گناهان جز کفر مقدر است)، وهميه (که مي گويند افعال مردم و کلام ايشان و هم چنين حسنات و سيئات ذات ندارد)، رواندیه (که مي گويند به هر کتابي که خداوند فرو فرستاده چه ناسخ باشد و چه منسوخ مي توان عمل کرد)، بَتريه (که مي پندارند کسي که گناه کند و سپس توبه نمايد توبه اش پذيرفته نيست)، ناکثيه (که مي پندارند کسي که بيعت رسول خدا را شکسته باشد گناه نکرده است)، قاسطيه (که طلب دنيا را بر زهد برتري مي دهند) و نَظّامیه (که پيروان ابراهيم نظام هستند و مي گويند هر که پندارد خدا شئ است کافر است). [۲]

ابن کمال پاشار در الفرق و المذاهب وهمیه را از قَدَریه به حساب آورده ولی آن ها را در مقابل معتزله قرار داده است. [۳]

احمد بن علی مقریزی می نویسد: «برای معتزله نام هایی است که از آن جمله است ثنویه، کیسانیه، ناکتیه، احمدیه، وهمیه، بتریه، واسطیه، واردیه، حرقیه، مُفْنیه، واقفیه، لفظیه، ملتزقه و قبریه.» مقریزی همچنین برای بعضی از این اسامی، وجه تسمیه هایی ذکر می کند. [۴]

پانویس

  1. ↑ تلبیس ابلیس، ابن جوزی، ص40
  2. ↑ تلبیس ابلیس، ابن جوزی، ص40
  3. ↑ الفرق و المذاهب، ابن کمال پاشا، ص105
  4. ↑ المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص348
برگرفته از «http://www.wikiferaq.org/index.php?title=وهمیه_(نام_معتزله)&oldid=27265»